Kur’an ısrarla “aklını kullan” mesajı vererek düşünmeye ve bilime davet ederken, Diyanet İşleri Başkanlığı bilim dışı bir uygulama başlattı. 4-6 yaş grubu için Kur’an kursları veriliyor. Yani din öğretilmeye “çalışılıyor”. Bu yaş grubuna din eğitimi verilmez, verilemez! Verilmeye kalkılırsa çocuklara faydadan çok zararı olabilir, derin travmalar oluşabilir.

Peki neden?

Jean Piaget psikoloji biliminin önemli isimlerinden biri. İnsanın bilişsel gelişimi hakkında kuram üreten, bilişsel gelişimi yaşa göre dönemlere ayıran bir bilim insanı. Bilişsel gelişim kuramına göre çocuk 12 yaş itibarıyla soyut kavramları anlamaya ve yorumlamaya başlıyor. Bu kurama göre 4-6 yaş arası çocuk “işlem öncesi” dönemde. Yani tek boyutlu düşünüyor, somut nesneleri anlamaya çalışıyor.

Kutsal kitapların tamamı soyut kavramlar içerir. Allah, melekler, şeytan, kıyamet, ölüm, cennet, cehennem bunların bir kısmı. Ayrıca kullanılan mecazlar ve sembolik anlatım çocukların 4-6 yaş grubunda anlayıp hâkim olabilecekleri şeyler değil. Bu yaşlardaki çocuklar çevrelerinden bu tür soyut kavramları elbette duyuyorlar. Soyut kavramı anlamlandırmak için somut kavramlarla soyutu yapıştırıp eşleştiriyorlar. Örneğin “Allah” soyut kavramı “Baba” somut kavramıyla birleşiyor, ortaya “Allah baba” gibi sorunlu birleştirmeler çıkıyor. Allah babayla birleştirilip anlatıldığında cinsiyet kazanıyor, sınırlandırılıyor. “Baba” da bu eşleştirmeden nasibini alıyor. Babanın yaptığı ya da yapamadıkları Allah’a yakıştırılıyor. Soyutla somutu birleştirmeye çalışan çocuk ya da ebeveynleri ortaya soyutu da somutu da yaralayan, dönüştüren problemli bir karışım koyuyor. İzlediğiniz filmlerdeki Azrail, şeytan imgelerini hatırlayın. Azrail elinde tırpan tutan kuru kafa suratlı bir ucube, şeytan iki ayağının üzerinde duran sivri dişli dev bir keçi olarak karşımıza çıkıyor. Çocuk zihninde soyuta dair oluşumlar da bundan farklı değil.

Sağlıklı toplum sağlıklı bireylerden oluşur. Sağlıklı bireylerin yetiştirilmesi için en önemli referans kaynaklarından biri bilimdir. Sağlıklı bireyin temellerinin çocuklukta atıldığını düşünecek olursak bilimin ışığından ayrılmak bizi karanlığa sürükleyecektir. Çocukluk döneminde her yaşın ihtiyaçları, yapabilecekleri, anlama ve yorumlama kapasiteleri farklılıklar gösterir ve bu hassas dönemde yapılan hatalar ileriki yaşlarda geri dönülmez izler bırakabilir. 12 yaşından sonra elbette dinin soyut kavramları öğrenilir ancak bu öğrenme geçmişteki sorunlu öğrenmeyi ortadan kaldırmaz. 4-6 yaş döneminde öğretilmeye çalışılan soyut kavramlar somut eşleştirmeleriyle birlikte bilinç dışına atılır ve ortaya çıkacakları günü beklerler. 4-6 yaş arasında temel ahlak kuralları, iyi ile kötü, yararlı ile zararlı olan şeyler nedenleri ile birlikte anlatılabilir ancak Kur’an ve din öğretimi için doğru yaş beklenmelidir.

Çocukların günlük yaşamlarında en sık karşılaştıkları soyut kavram “ölüm”dür. Büyüklerini kaybeden çocukların ebeveynleri ölümü anlatmakta zorlanır. Bilim insanları çocuğa ölümün nasıl anlatılacağı konusunda ebeveynleri bilgilendirmek için bile ciltlerce kitap yazmak durumunda kalmıştır. Tek bir kavram için ciltlerce bilimsel anlatım!

İslam dini yayılması ve öğretilmesi gereken bir dindir. Ancak doğru yaşta ve doğru yöntemle. Aksi halde bugün diyanetin (ve hepimizin) şikâyet ettiği deizmin ve ateizmin yayılması kaçınılmazdır. Deizmin ve ateizmin tohumlarının yanlış din eğitimiyle atıldığını hala anlamayan Diyanet İşleri Başkanlığı’nı bilim insanlarına danışmaya ve Kur’an’da sık sık ifade edilen “akla” davet ediyorum!

Kitap Önerisi: Çocuk Psikolojisi – Jean Piaget, Barbel Inhelder – Pinhan Yayıncılık