Zerengiz Demirci Kayalı 1962 yılına doğdu. 1992 yılında Mehmet Emin Resulzade adına kurulu Bakü Devlet Üniversitesi’nin Filoloji Fakültesi’ni bitirdi.

İlk şiiri, o henüz on yedi yaşındayken 1979 yılında “Qalibiyyat bayrağı” gazetesinde yayınlandı. “Hakkı Sevdim” başlıklı ilk kitabı ise 2001 yılında “Nurlan” yayınevi aracılığıyla okurlarıyla buluştu. Ondan sonra bir biri ardı sıra 2006 yılında “Vefam Benim”, 2008 yılında “Kayalı”, 2013 yılında da “Aziz Rehber” adlı kitapları yayınlandı.

Zerengiz Demirci Kayalı’nın elinde sanatının takdir edildiğini gösteren epey sayıda nişan, diploma ve ferman var. Bunlar arasında Azerbaycan Devlet Musikili Komedi Tiyatrosu’nca verilen Fahri diploma ile Gürcistan’da yaşayan soydaşlarımızın öğrenim gördüğü Haydar Aliyev adına kurulu Pedagoji Üniversitesince verilen fahri diploma da yer alıyor.

Zerengiz Demirci Kayalı’ya 2006 yılında Azerbaycan’da “Yılın Kadın şairi” unvanı verildi. Ve 2009 ile 2010 yıllarına özgü olmak üzere Azerbaycan Kültür ve Turizm Bakanlığınca Azerbaycan yazarlar  Birliği’nin de desteğiyle “başkanlık” ödülüne layık görüldü.

Azerbaycan Kültür ve Turizm bakanlığı’nın desteği ile “Cevap Ver” adlı bir eseri sahnelendi.

Bundan başka şairimiz Türkiye’de de bulundu. Kendisine 2010 yılında “Maksati Kadın şairler Birliği aracılığıyla Eskişehir Belediyesi’’ne bağlı Şairler Meclisince “Şeref ödülü” verildi. Bundan başka İstanbul- Azerbaycan Kültür Merkezi’nce “Özel Ödül” verildi. 2011 yılında ise ona Nizami Gencevi adına konulmuş uluslararası ödül verildi.

Şairimiz Azerbaycan Yazarlar Birliği’nin, Gazeteciler ve Kadın gazeteciler Birliği’nin üyesidir. Cumhuriyet Kadınlar Cemiyeti’nin fahri üyesidir.  

AzərTAc-ın əməkdaşıdır.  Evlidir ve dört çocuk annesidir.

Kendisi tarafından gönderilen şiirlerini aşağıda yayınlıyoruz.

 

Mən bir türk qızıyam!

--------------------------
Mən bir türk qızıyam

Gözlərimdə işıq, alnımda qürur,

Qəlbimdə insanlara məhəbbət daşıdım!

*

Mən bir Vətən övladıyam!

Dağı, daşı, bulağı, torpağı,  yarpağı,

Səması, dənizi, zəmisi ilə yaşıdam!

*

Mən bir anayam!

Hamıya səadət, balalara sülh,

Dünyama, övladıma əbədi ədalət aşıdım!

*

Mən bir şairəm!

Nigaran, narahat, talesiz, üzgün,

Amma, sabaha ümidlə yaşadım!...

*

Mən Zərəngiz Dəmirçiyəm!

Məna var sözümdə, haqq nuru üzümdə,

Qayalı, beləyəm haqq işim, haqq adım!

 

         16.10.2012.

 

Sözlə gedir

------------

Şair sözü yaranışdan haqq deməkdir,

İlahidən qurulmuş bir taxt deməkdir,

Bəlkə elə göydən gələn bəxt deməkdir,

Sözlə gəlir bu dünyaya şair olan!

Sözlə gedir bu dünyadan şair insan!

 

                   

  Söz qalır

   -----------

 

Özüm öz şeirimi oxumuram çox,

Elə bil ürəyim boşalır onda...

Söz-eşqin dilidir, sussa, dayansa,

Şeirin meydanı boş qalır onda!

                    ***

Qəlbimdə sözüm var, Dərbənd qoruyur,

Təbrizdə gözüm var, yaşı quruyur,

Şuşada izim var, naşı yeriyir,

“Qara saz” köksümdən od alır onda!

                    ***

Zərəngiz Dəmirçi, demə dərdimi,

Bəlkə, cəsarətim yenə dərdimi,

Bu qoca millətin yenə dərdi min,

Yaz, başqa çarə yox, söz qalır onda!

 

              13/1-2010

 

                   Dünya

                   ------

 

Dərdlərim qoy gizli qalsın,

Xoş günlər göstər, ya Mövlam!

Başımda tufan oynayır,

Qanadını gər, ya Mövlam!

*

Dünyanın nazın çəkmişəm?

Gözümdən odlar tökmüşəm!

Mən saf toxumlar əkmişəm,

Bəhrəsin göndər, ya Mövlam!

*

Zərəngiz yatmadı, haşa!

Köksümdə dağ qoşa-qoşa!

Bu ürəyi yuxalmışa,

Bir təsəlli ver, ya Mövlam!

 

         03.06.2013

 

 

                                               Ana dilim

                                             -------------

 

Ana dili! Bir dil ki, mehriban bir vücud öz məhəbbətini sənə bu dildə bəyan edir.

Bir dil ki, sən hələ beşikdə ikən bir laylay şəklində öz ahəng və

lətafətini sənə eşitdirib, ruhun ən dərin guşələrində nəqş bağlayıbdır.

 

Nəriman Nərimanov

 

Eşqdi qəlbimə dolan,

Əbədi tarix olan,

Dağları, bağlarıyla,

Gözlərimdə gül hüsnü!

Sarı xəzan tək solan,

Bir bahar təbəssümü-

Ana dilim!

*

Dərd yağdı qəlpə-qəlpə,

Qərənfil təpə-təpə,

Xəzərim ləpə-ləpə,

Kəsildi ünü, dini!

20 Yanvar günü-

Ana dilim!

*

Ömürlük utanc, ləkə,

Qəlbimə dağlar çəkən,

Basılan müstəmləkə...

Qanlı tufan, faciə,

Xocalımın qırğını-

Ana dilim!

*

Yandırıldı bir elat,

Hardaydı Dürat, Qırat?

Unutma bu ağrını!

Əsrlər boyu yaşat!

Bu bir məhşər, müsibət-

Ana dilim!

*

Qyalarımda mamır,

Torpağımdan qan damır!

Ah çəksəm göylər yanır!

Tanrı olmaq istəmir-

Allah dərddən utanır-

Ana dilim!

*

Körpəcə fidanları,

Yaxşılığa böyüyür,

İgid qəhrəmanları

Əsrlərlə öyülür!...

Haqq deyən dillər susur,

Həqiqətim döyülür-

Ana dilim!

*

Nizami, Nəsimidən,

Füzulidən güc alan,

Mövlanəsi dünyaya,

Silinməz bir iz salan,

Vaqifin, Ələsgərin,

Hikmətindən söz alan-

Ana dilim!

*

Vaqif yazdığı yazı

Sabirin güllü yazı,

Cəfərin səhnələri,

Vurğunun al səhəri!

Vahidin qəzəlləri!,

Mirzə Cəlil nəfəsi,

Yurdumun ön cəbhəsi-

Ana dilim!

*

Qobustan qayasında,

Elin toy və yasında,

Xeyir, şər dünyasında,

Adına ünvan tutan,

Axan qan, dirilən can,

Əbədiləşən cahan-

Ana dilim!

 *

Şimşək qılınc-qalxanlı,

Bilgə Xaqan məkanlı,

Atilla, Mete şanlı,

Dədə Qorqud ünvanlı,

Güvəndiyim soy və qan-

Ana dilim!

*

 

Tomrisin oğul dağlı,

Ürəyinin şöləsi,

Xətainin qılıncla,

Kəsdiyi top lüləsi!

Sarsıtdı Vətənimi,

Düşmənlərin hiyləsi!...

Yurdun “Qəm pəncərəsi”-

Ana dilim!

*

Ağ dəvələr yüklənmiş,

Dərbənd, Xorasan yolu,

Fitvaya qurban gedən,

Babəkimin cüt qolu!

Təbrizimə sirr saxlar,

Savalan, Urmu gölü,

Qapanlı, Kərkicahan-

Ana dilim!

*

Ərşə üsyan bağıran,

Qoç Koroğlu nərəsi,

Misri qınc zərbəsi,

İgid Nigar tutduğu

Qalxan, qınc qəbzəsi

Ər Nəbinin silahı,

“Aynalı”, Həcər səsi-

Ana dilim!

*

Salatının gözündən,

Baxan ana laylası,

Gültəkin, Qaratelin,

Vəfan aslan balası!

Qalandı, bürclərindir,

Əsrlərə qalası-

Ana dilim!

*

Susma, danış el oğlu,

Düşmən aldı sağ-solu,

Dəryalar qanla dolu,

Gözlər, qurtuluş olu,

Ulu xalq, ulu yolu-

Ana dilim!

*

Milləti dardan qurtar,

Qeyrəti ardan qurtar,

Bülbülü sardan qutar,

Bir ömürdür bir vüsal,

Əbədi qələbə çal-

Ana dilim!

*

Viranə qalan ellər,

Sənindir Vedibasar,

Sənindir qədim Göyçə,

Ərəş, Urud, Zəngilan,

Şuşa , Laçın, Kəlbəcər-

Ana dilim!

*

Açmır Xarıbülbülüm,

Hardadı Göyçə gölüm?

Nigaran yurdum, elim,

Torpağım bölüm-bölüm!

Sönməz ocağım, külüm-

Ana dilim!

*

Başıma odlar ələr,

Yer bağırar, göy dinər,

Dərdimi Tanrı bilər,

Daşdan yazımı silər,

Düşmən əlində kəsər,

Üç yol dəyişdirdilər-

Ana dilim!

*

Görklü müqəddəsimdir,

Eşqimdir, həvəsimdir,

Dünyalarca səsimdir,

Təkcə sən bil, bəsimdir!

Minillik əsasımdır-

Ana dilim!

*

Ruh da var, ərən də var!

Yaxşını görən də var!

Göydə ildırım çaxar!

Yerdən fidanlar baxar,

Zərəngiz, ürəyimdə,

Xaliqin eşqi yaşar!

Dopdolu içim, çölüm-

Ana dilim! Ana dilim!

Ana dilim!   

 

Adım Böyük Turan oldu

---------------------

Bozqırlardan Tyanşana,

Ulu Türkə məkan oldu!

Uca zirvə-Kazbek demə,

Qazi bəy adlanan oldu!

***

Sibir elinin bağrını,

Ləpirlərim imzaladı!

Yaşadı türkümün adı!

Zirvələrə qonan oldu!

***

Göy rəngində, qan rəngində,

Din rəngində bayrağımız!

Çağdaş ruhum, müasirim,

Buluda ağ yelkən oldu!

***

Əziz anam-Ağrı, Qoşqar,

Şahdağ, Kəpəz, Avey, Qırxlar,

Savalan, Səhənd, Babakar,

Ovlağım bu meydan oldu!

***

Ulduzum var, hilalım var!

Nə şöhrətim, cəlalım var?

Baykallardan Dərbəndlərə,

Neçə qurğu quran oldu!?

***

Dədə Göyçə, Vedi, Urud,

Van deyilən o qədim yurd,

Olmadı Tanrı qəzəbi,

Demə, yoldan çıxan oldu!

***

Yumruq kimi birləşəlim!

Ünvanlaşa, sirləşəlim!

Paylaşalım, hürləşəlim!

Türk sevgisi ümman oldu!

***

Addımını at da mətin!

Ey ulu, qutsal millətim!

Dirçəlişin yaman çətin,

Çağrışımız: “Can, can!” oldu!

***

Türk nəsliyik özbək, qazax,

Uyğur, türkmən, qırğız, qıpçax,

Görüş yerimiz də hər vaxt,

Cənnət Azərbaycan oldu!

***

Altaylardan Yeniseyə,

Tatar, çuvaş, Dərbənd yiyə!

Sevəriz “eşq!” deyə-deyə,

Sevdalım Türküstan oldu!

***

Param-parça parçalandıq!

Bölümləndik, haçalandıq!

Düşmən od vurdu, biz yandıq!

Nəsibimiz hicran oldu!

***

Sən Atatürk, mən Heydərəm!

Dünən vardıq, bu gün varam!

Şaman, boz qurd əziz yarım!-

Adım Böyük Turan oldu!

 

     11/11-2011-ci il

Zərəngiz Dəmirçi Qayalı

Prezident mükafatçısı