Okuyucularım bilir, Yerel yönetimler- Belediyeler ağırlıklı araştırmalar yaparak kitaplar yazıyorum. Ancak, Sayıştay denetçilerinin 2012- 2018 yılları arasında 31 il ve 175 ilçe belediyesinde hazırladığı rapor özetlerini çıkartırken, bazı belediyelere 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu Md. 4.4.g gereğince, bir ay içinde davet edilerek verilmesi gereken yüzde 10 bedelsiz hisse payları ile YKÜ- Yönetim Kurulu Üyeliğinin, o ilde doğalgaz arzı yapan DDŞ- Doğalgaz Dağıtım Şirketlerince verilmediğini ve bazı muhasebe kayıt hataları yapıldığını gördüm. Hangi belediyelere verilmemiş ve/ veya belediyeler hisselerini niye almamış başka bir yazımızın konusu olup burada o konuya girmeyeceğim.

Bu merak beni 72 DDŞ’ni incelemeye ve ortaya DOĞALGAZ DAĞITIM ŞİRKETLERİ VE BELEDİYE PAYLARI (Türkiye’nin Doğalgazla İmtihanı) kitabını yazmaya kadar götürdü. Akfon Kitap yayınladı. Kitapta çok ilginç bulgu ve bilgiler var. En önemli olanlardan birisi BAŞKENTGAZ AŞ özelleştirilmesi.

Başkentgaz AŞ hisselerini 2013’de blok (%100) olarak ÖYK- Özelleştirme Yüksek Kurulu Torunlar AŞ’ne sattı. Öncesinde ÖYK’nın yaptığı ihalede, kurumun elindeki %80 hissesi üzerinden ihale gerçekleşmişse de, sonuçlanacak diye beklenirken, her ne olduysa iptal edildi.! Basında çıkan haber aşağıdaki linkte; https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/baskentgaza-sayistay-elestirisi-dusuk-fiyatla-satildi-28809

Torunlar AŞ’ne ihale edilmeden önce TBMM’de kabul edilen 04.07.2012 tarihli 6353 sayılı Kanun Md. 23 ile 4646 sayılı Kanuna Geçici Md. 3 eklenerek; “Bu paragrafın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ’nin sermayesinde bulunan %20 oranındaki hisse ÖYK tarafından özelleştirme kapsam ve programına alınarak, daha önceden özelleştirme kapsam ve programına alınmış %80 oranındaki hisse ile birlikte blok satış yöntemi uygulanarak ÖİB- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından 4646 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde özelleştirilmiş. Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ hakkında 4646 sayılı Kanunun Md. 4; (4) numaralı bendi (g) alt bendinin altıncı ve yedinci paragrafları uygulanmaz.” hükmü eklenmiş.

Yani 2001 tarihli 4646 sayılı kanun hükmü, bir Geçici madde ile değiştirilerek EPDK devre dışı bırakılmış.

EPDK’nın 09.07.2021 tarih ve 361724 sayılı başvuruma verdiği, Sayı: E-47582637- 120.07.01- cevaba göre, “Ayrıca konu husus Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yargı yoluna taşınmıştır.” Hatırlatılması yapılmış.

EPDK, Başkentgaz ihalesinde devre dışı bırakılmış olsa da, birçok şirket hissesi, herhangi bir kanuni müdahale olmadan, EPDK denetimine rağmen blog olarak %100 devredilmiş. Bunun üzerine kitabımda Ankara BB- Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere, ÖYK ve EPDK’ya soruyorum;

“1. Bu dava sonuçlandı mı?

2. Lehte veya aleyhte sonuçlandıktan sonra yüksek mahkemeye taşındı mı?

3. Yüksek mahkeme kararı kamuoyuyla paylaşıldı mı? Kurum içinden bazı avukatlara ulaştım, onlar bile sonucu bilmiyor. Bu sırrın nedeni ne olabilir?

4. Bu satışta Ankara BB, %10 karşılığı 70.000.000 TL sermaye gelirinden, 2013’den bu yana temettü gelirleri ve borsada bir ara 38 TL’ye kadar çıkan, 2021 sonu itibarıyla 13-15 TL civarı olan hisse fiyatı, 70.000.000 TL ile çarpılınca 910.000.000 TL sermaye değeri kaybı ile temettü gelirleri kamu zararı değil mi?”

Kitapta olmadığı halde daha sonra Ankara BB web sitesinde faaliyet raporlarını incelerken karşıma sürpriz bir bilgi geldi. https://www.ankara.bel.tr/haberler/buyuksehir-ile-baskentgaz-arasinda-uzlasma-8199

18.12.2015 tarihli bu bilgiye göre Ankara BB ile Başkentgaz AŞ arasında bir uzlaşma protokolü yapılıyor ve belediye meclisinde kabul edilerek, bazı araziler devir/ satış yapılarak açılmış tüm davalardan vazgeçiliyor. Fazla detay yazmayacağım. Arzu eden kaldırılmazsa! linkten tümünü okuyabilir. Asıl kuşkum; Bana cevap verilmemesi nedeni, tüm davalardan vazgeçildi derken, özelleştirmeye itiraz davası da dahil mi? Meclis kararına bakmak lazım. Vazgeçildiyse büyük hata. Ankapark kaybına yakın belediye zarar etmiş demektir.

Her ne kadar bu protokol Ankara BB meclisinden onaylanarak geçmişse de belediyeler konusunda araştırma yapan birisi olarak aklıma takılan birçok soru var. Sanırım hukukçu arkadaşlar ile belki muhalefet partileri bu bilgilerden hareketle çok daha detaylı araştırma yapabilir. Ben hukukçu değilim.

Ankara’lı olanlar veya tanıyanlar bilir. Sıhhiye’de eski havagazı fabrikası arazisinden söz ediliyor. 2015’de sayın GÖKÇEK 160 milyon TL olarak değerlendirme yapmış. Bu protokolü değerlenmek istiyorum.

Her ne şekilde olursa olsun belediye arazisinin tümü veya bir kısmı meclis kararı ile ihale yapılmadan protokol ile özel şirkete satış- devir yapılamaz. Belediye arazisi şirkete tahsis edildiyse, şirket bunu başkasına devredemez. İhtiyaç kalmadıysa, belediyeye geri iade etmek zorundadır. Tahsis değil de Başkentgaz AŞ’ye devir edildiyse veya ayni sermaye olarak koyulduysa, mülkiyet şirkete aittir.

Aynı yerde TEDAŞ’a da arazinin/ arazi üstündeki mecurların tahsis edildiği anlaşıldığına göre burada devir değil de tahsisten bahsetmek gerekir diye değerlendiriyorum.

Yol tahrip bedellerini yasaya göre belediye tahsil eder veya şirket taahhüt ederse kendisine bırakılır. Şehir içi doğalgaz boru hattı döşemek için şirket “kazı ruhsat bedelini” belediye yatırır. Ayrıca “Yol tahrip bedeli” AYKOME’ye yatırılır. Şirket yaparsa karşılığı nakit veya teminat mektubu alındı mı? Kazı ruhsat bedeli tahsil edildi mi?

Lojmanlar bölgesindeki reglaj istasyonu için şirketin ihtiyacı varsa kiralanır veya satılabilirdi. Başkentgaz AŞ özelleştirme şartnamesini belediye hukukçuları kontrol etmemiş mi? Özelleştirme öncesi ÖİB- Özelleştirme İdaresi Başkanlığına geçtiğine göre nasıl bir protokol yapılmış?

Bu yazıyı yazdığım an itibarıyla Başkentgaz AŞ’nin borsada şirket değeri 10,5 milyar TL olarak görülüyor. https://www.isyatirim.com.tr/tr-tr/analiz/hisse/Sayfalar/sirket-karti.aspx?hisse=BASGZ Hisse fiyatları sürekli değiştiği için kitapta verdiğim 910 milyon TL’ye yakın. Başkentgaz AŞ 2021 yılında İstanbul Borsasına kabul edildi. Yine bu linkten şirketin net karlılıkları; 2018’de 370 milyon TL, 2019’da 416 milyon TL, 2020’de 533 milyon TL, 2021’de 717 milyon TL ve 2022 ikinci çeyrek 113 milyon TL. Toplam 2.149.000.000 TL olup, 2022’de 3 kez temettü dağıtarak yatırımcılarına 1 TL hisse başına net 1,24 TL getiri sağlamış. Ankara BB %10 ortak olsaydı, sadece 2022’de 70 milyon TL hissesine karşılık 86.800.000 TL temettü kazanacaktı.

2016’da şirket yönetim kurulu her yıl kar dağıtım politikası kararı almış. https://www.baskentdogalgaz.com.tr/TR/Kar-Dagitim-Politikasi/383

Kitabımda TABLO-4 BAŞKENTGAZ AŞ bölümünde ticaret sicil gazeteleri ve açık kaynaklardan öğrendiğim kadarıyla şöyle yazmışım; “WEB site BTH de 2019-2020 Gn. Krl. Toplantı tutanağı göre, 2019-2020 karı dağıtma kararı var. 12.11.2020 olağanüstü Gn. Krl. Da 207.461.782 TL+ 132.310.007 TL= 339.771.789 TL kar payı dağıtmış. (Ankara BB %10 ortaklığı 4646 Md. 4.4.g, Geçici Md. 3 ile EPDK devre dışı bırakılıp iptal edilmemiş olsa. 2017-2018-2019-2020 ve 2021 6’ncı ay temettü dağıtım payı olarak 231.765.616 TL gelir kaybı var. 2013-2014-2015-2016 mali tablolar yok.)”

Sağlıklı bir karşılaştırma için Başkentgaz AŞ’nin linkini verdiğim Ocak 2014 tarihli Cumhuriyet gazetesi haberine göre 1.162.000.000 $ karşılığı satıldığını ve 1$= 2,22 TL olduğunu hatırlayalım.

SONUÇ

ÖYK- Eskişehir ve Bursa Doğalgaz özelleştirmeleri gibi belediyenin yüzde 10 hissesini koruyarak Başkentgaz AŞ özelleştirmesini yapmış olsa, 4646 sayılı kanunun Md. 4.4. göre belediyelere yüzde 10 bedelsiz hisse verilmesi 04.07.2012 tarihli 6353 sayılı Kanun Md. 23 ile sadece bu ihaleye özel olarak iptal edilmeseydi;

Ankara BB, 700 milyon TL sermayenin yüzde 10 karşılığı 70 milyon TL nominal ama piyasa değeri ile 1 milyar TL hisse değerine sahip olacaktı. Ulaşabildiğimiz 2018 dahil kar paylarına göre, yaklaşık 250 milyon TL temettü kazanmış ve her yıl düzenli olarak 40 ila 70 milyon TL civarı sermaye geliri olacaktı. Sıhhiye ve lojmanlardaki araziler de muhtemelen elinde kalacaktı.

Tarihe ışık tutmak adına beni rahatsız eden bu bilgileri sizlerle paylaşmak istedim. Kitabımda çok daha ilginç bilgileri bulacaksınız. Sevgiler ve saygılar sunarım...