Söz yazarlığını ve müzik bestesini usta sanatçı Barış Manço’nun yaptığı "Domates Biber Patlıcan” şarkısının nakarat sözleri;

Sokaktan gelen o sesle yıkıldı dünyam

"Domates, biber, patlıcan
Domates, biber, patlıcan
Bir anda bütün dünyam karardı
Bu sesle sokaklar yankılandı"

"Domates, biber, patlıcan" dizelerinden oluşmaktadır.

Sanatçının şarkı sözlerinin içerisine giren domates, biber, patlıcan gibi patates ve soğanda her ailenin vazgeçilmez, mutfakta bulunmazsa olmaz ürünleridir.

Domates, patates ve soğan son üç yıldır fiyat enflasyonu yönünden adeta altın çağını yaşamaktadır.

Sofralarımızın bereketi ve dar gelirlinin temel ürünleri olan domates, patates ve soğan fiyatları geçen yıla göre yüzde 100-600 arasında değişen zamlar geldi. Bu 4 temel ürün zamlı bir şekilde tezgâhlara indi. Vatandaşlar ise asgari ücretin yenilenmesine rağmen zorluk çekiyor. Çünkü asgari ücreti eritecek zamlar art arda devam ediyor.

Yemeklerin vazgeçilmezi kuru soğan Ramazan ayı öncesi çarşıda pazarda kuru soğana bakanların gözleri fal taşı gibi açılıyor. Çünkü 20 liraya kadar yükselen kuru soğanın fiyatını görenler dönüp bir daha bakıyor. Bu durumu gören vatandaşların söyledikleri ise bir türkü oluyor: "Yiğit muhtaç oldu kuru soğana" dizeleriyle anlatılıyor. 20 liraya çıkan kuru soğanı görenlerin gözleri yaşarıyor ve kilo fiyatı 20 Türk Lirası (TL) olan soğanı vatandaş tane ile alıyor.

TÜİK verilerine göre yıllık resmi enflasyon oranı Şubat 2023 tarihinde yüzde 55,18 olarak hesaplandı. Bu oran dahi çok yüksek olduğu ekonomi yetkililerince sürekli dile getirilse de, çarşı ve pazarda vatandaşlar bu orandan daha fazla bir enflasyon ile karşı karşıya kalmaktadır.

Ankara Toptan Meyve ve Sebze Halinde 9 Mayıs 2023 tarihi itibarıyla geçen sene 70 kuruştan satılan domates bu yıl 25 ve 30 TL’den, 60 kuruştan satılan kuru soğan en az 14 ve 25 TL’den patates ise 18 ve 22 TL’den satılıyor. Ankara Toptan Meyve ve Sebze Halinden çıkıp market ve pazarda yerini aldığında ise bu fiyatlar daha da yükselmektedir.

Geçmiş dönemlerde tarım ülkesi olarak adlandırılan Türkiye’de vatandaş domates, patates ve kuru soğan almakta bile zorluk çekiyor. Almak için mutfak harcamalarını zorlayarak artık kilo ile değil tane ile alıyor.

Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım soğan fiyatlarının neden bu kadar yükseldiğini şu cümleleriyle açıkladı; Yanlış tarım politikaları üretim bakımından dünyada ilk 5’te olduğumuz kuru soğanı artan fiyatlar yüzünden vatandaş mutfağına zor götürüyor. Kuru soğan deyip geçmemek lazım. Zengin, fakir herkesin mutfağına giren kuru soğanda yaşananlar, uygulanan politikalar tarımda yapılan yanlışların yansıması niteliğinde. Yukarıda yazdıklarımız birçok ürün için geçerli. Soğan yerine patates yazın, domates yazın aynı senaryoyu görürsünüz. Günübirlik politikaların ve uygulamaların faturasını üretici, tüketici, toplumun her kesimi ödüyor.

Çarşı ve pazardaki fiyatlardan da gördüğümüz ve tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım’ın da açıkladığı gibi ülke yöneticilerini tarımda ve tarım ürünlerinin üretimindeki yanlış politikalarından dolayı insanlarımızı yeterli seviyede gıda tüketemiyor, sağlıksız gıdalara yönelmek zorunda kalıyor...