Kurtuluş Savaşı yıllarında Büyük Millet Meclisi Ankara’da diken üstündeydi. Her gün cephelerden gelecek haberleri beklemek, bu haberlerin doğru mu yanlış mı olduğu üzerinde araştırmalar yapmak Milletvekillerini yoruyordu.

Bir ara, bir acı haber de düşman ülke İtalya’dan geldi. İtalya’nın güneyinde deprem olmuştu. Yüzlerce ölü vardı. Binlerce kişi de evsiz kalmıştı.

İtalya Güneybatı yörelerimizi işgal eden devletti. Düşmanla iş birliği yapan düşman devletti. Açıkçası düşmandı.

Böyleyken Çankırı Milletvekili Tevfik Beyin Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bir önerge vererek İtalyan Millet Meclisine baş sağlığı telgrafı gönderilmesini istediği görüldü.

Önerge okunduğunda Mecliste doğal olarak “Red! Red!” diye haykırışlar işitildi.

Çankırı Milletvekili Tevfik Bey kürsüye geldi:

 “Müsaade buyurun!” dedi. “Devletler birbiriyle harp ederler. Lakin milletler? Milletler ise aralarında olan insanlığı ve insanlığa saygıyı muhafaza ederler, unutmazlar. Biz bugün yine İtalya devletiyle harp ediyoruz.

Mamafih, İtalya devleti düşmanlarımızın en namuslusu çıktı. En namuslu dediğimiz devletlerin namussuzcasına aleyhimizde hareket ettiği namussuzca görüldü.”

Çankırı Milletvekili Tevfik Bey sözlerini şöyle noktaladı:

“Biz İtalya devletinin hükümetine, İtalya devletinin manevi şahsiyetine değil, Büyük Millet Meclisi insanlığa saygısını göstermek için İtalya Meclisinin çoğunluğu sosyalist olan üyelerine bir baş sağlığı telgrafı çekecek. Bunda hiç bir şey yoktur. Telgrafımız her halde hükümete değil milletedir. Bunu, sanırım Dışişleri Bakanı Beyefendi de kabul ediyor.”

Dış İşleri Bakanı Muhtar Bey söz aldı ve şöyle dedi:

“Efendim, teklif uygundur. Çünkü bu teklifle İtalya hükümetine hitap edilecek değildir. Büyük çoğunluğu sosyalist olan mebuslar meclisine hitap edilecektir. Meclisimizin mesleki malumdur. Bunda bir siyasi mahzur görmüyorum.

 Faydası ise inkâr edilemez.”

Ve yaşanan deprem felâketi nedeniyle Ankara’daki Türkiye Büyük Millet Meclisinden Roma’daki İtalya Millet Meclisine baş sağlığı telgrafı çekilmesi böylece kabul edildi. 

                      ***