Mahzun Kırım

Kırım hanlığının kuruluşu  1430-1466 yılları arasında başkenti Bahçesaray olmak üzere Hacı Giray tarafından gerçekleştirildi. 1477’de Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlılara bağlandı. 1774’de Osmanlı himayesinden çıktı ve 1785’te Ruslar Kırım’ı işgal ederek otuzbin Türk’ü öldürdü. Kırım halkının büyük bir kısmı Türkiye’ye göç etti.. 1792 Yaş anlaşması ile Osmanlılar Kırım’ı Ruslara vermek zorunda kaldı.1918’de Alman işgaline uğradı. Beyaz Rusya hükümetinin merkezi oldu.1921 de Muhtar Kırım Cumhuriyeti kuruldu.

1930 yılı verilerine göre 300 bin Kırım Tatarı bölgede yaşıyordu.

İkinci Dünya savaşında Almanlarla işbirliği yaptığı ileri sürülen Muhtar Kırım Sovyet Cumhuriyeti dağıtıldı, yerlerinden sürgün edildi. Sibirya ve Orta Asya’da sürgün hayatı yaşadılar. Kırım Cumhuriyeti iptal edildi toprakları Ukrayna’nın bir oblastı oldu. Sovyetlerin dağılması üzerine Kırım Türkleri vatanlarına dönmeye başladılar.

Sovyetlerin dağılması sonrası Kırım Tataları , Ukrayna yönetiminde kaldı. Kırım nüfusunun yüzde onun Kırım tatarı olduğu tahmin olunuyor. Diğer çoğunluklu nüfus ise Rus. Ruslaştırılan bölgede azınlık olarak yaşayan tatarlar geçmişte büyük sıkıntılar yaşadılar. Günümüzde de bu sıkıntılar sona ermedi. Ereceği de çok şüpheli.

Rusya, Rus nüfusunun çoğunluğuna dayanarak son askeri hareketle Kırım’ı yeniden kendine bağlamış oldu. Gelecek zamanda Tatarların ne denli demokratik haklara sahip olacağını göreceğiz.