Kamu kurumlarında 657 sayılı Kanun'un 4’üncü maddesine göre; dört statüde personel çalışıyor. Bunlar;
- Kadrolu memurlar (4/A),
- Sözleşmeli personel (4/B),
- Geçici personel (4/C),
- İşçiler (4/D) olarak adlandırılıyor.
Memurlar, asli ve sürekli kamu hizmetinin görülmesinde kadrolu olarak çalışıyorlar. Sürekli iş güvencesine sahipler. Örneğin; memur olarak ataması yapılan Ayşe Hanım, asaleti tasdik edildikten sonra emekli olana kadar memur olarak çalışabiliyor. Sözleşmeli personel belli bir ihtisas gerektiren işlerde yıllık sözleşme ile çalıştırılıyor. 4/B’li olarak tanımlanan sözleşmeli çalışan personel de, sözleşme süresince iş güvencesine sahip. Sözleşme bitiminde ise yeni sözleşme yapılmayabiliyor.
İş güvenceleri yok Kamuda iki statüde işçi çalıştırılıyor: Birincisi sürekli işçi kadrolarında çalıştırılan işçiler kamu işçisi olarak adlandırılıyor. Bu işçiler, belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalışıyor. Sürekli çalıştırılan bu işçiler de iş güvencesine sahip. İkincisi de mevsimlik veya kampanya işlerinde ya da orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde, ilgili mevzuata göre; geçici pozisyonlarda altı aydan az olmak üzere, belirli süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılanlar. Bunlar da iş güvencesine sahip değiller. 4/C’li olarak adlandırılan 150 bin geçici personel ise bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğunda, Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığı’nın görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulu’nca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir. 4/C’li geçici personelin de iş güvenceleri yok. Güvence sözleşme süresi ile sınırlı.
Ücreti bakanlar belirliyor Kamu kurum ve kuruluşlarındaki geçici mahiyetteki işleri yürütmek üzere geçici personel istihdamı ve bu personele ödenecek ücretler Bakanlar Kurulu kararı ile belirleniyor. 4/C’lilere ilişkin olarak en son Bakanlar Kurulu kararı 28 Aralık 2012’de yayınlandı. Bu karar kapsamında çalıştırılanlardan;
- Yükseköğrenim mezunlarına 1.569 TL
- Lise ve dengi okul mezunlarına 1.423 TL
- İlköğretim (ilkokul mezunu veya okur-yazar dahil) mezunlarına 1.275 TL aylık brüt olarak ödeniyor. Bu ödemelerden sigorta primi ile Gelir Vergisi ve Damga Vergisi dışında herhangi bir kesinti yapılmıyor.
4/C’liye sosyal yardım yok
Geçici personel, görevli oldukları memuriyet mahalli dışında görevlendirilirlerse, memur gibi harcırah veriliyor ve memurlar gibi yemek yardımından yararlanıyor. Bu personele, 657 sayılı Kanun’a tabi diğer çalışanlara ödenen aile, çocuk yardımı, fazla çalışma, ek ödeme gibi diğer mali ve sosyal haklar verilmiyor. 4/C’liler 657 sayılı Kanun’a tabi çalışanlara verilen gelir getirici faaliyetlerden yararlanamıyor. Çalıştığı sürece hiçbir şekilde dışarıda kazanç getirici başka bir iş yapamıyor.
Başbakan kadro sözü vermişti
Başbakan Erdoğan 2011 seçimleri öncesinde 10 Haziran 2011’de katıldığı bir televizyon programında açıkça 4/C’lileri, 4/A statüsünde kadroya veya 4/B statüsüne sözleşmeli personel olarak alacaklarını belirtmişti. Başbakan çoğunluğu belediye ve KİT’lerde 4/C’li olarak çalışan yaklaşık 150 bin kişinin seçim sonrasında sorunlarının kanun çıkarılarak çözüleceğini hedeflediklerini de açıklamıştı. 4/C’liler; 4/B’liler gibi kadroya alındığı gibi doğrudan 4/A statüsünde kadroya alınmayı talep ediyor.Ücreti doğrudan artan unvanlar
- Aile ve Sosyal Politikalar, Bilim Sanayi ve Teknoloji, Çevre ve Şehircilik, Ekonomi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Gümrük ve Ticaret, Kültür ve Turizm, Milli Eğitim, Orman ve Su İşleri, Sağlık, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme bakanlıklarının bakanlık il müdürü ve bakanlık bölge müdürü.
- Defterdar, İl Emniyet Müdürü, İl Müftüsü, Vergi Dairesi Başkanı, Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Yazma Eserler başkanlıkları, Devlet Su İşleri, Karayolları, Maden Tetkik ve Arama, Meteoroloji, Orman, Tapu ve Kadastro, Vakıflar ve Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu genel müdürlüklerinin bölge müdürü,
- Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Basın-Yayın ve Enformasyon, Spor, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüklerinin il müdürü,
- Kamu İktisadi Teşebbüslerinin bölge müdürü.
Belediye memuruna büyükşehir zammı
Yeni büyükşehirlerle, sınırları artan büyükşehirlere katılan belde belediyelerinde çalışanlar, başkanlar dahil ‘ek ödeme’, ‘makam tazminatı, ‘özel hizmet tazminatı’, ‘yan ödeme’ gibi ilave ödemeler alacak. Bu kişiler maaş zammı almakla kalmayacak, buna bağlı olarak emekli olduklarında emekli aylıkları da zamlı olacak.
Müfettişlere makam tazminatı
Denetim ve inceleme yetkisine sahip büyükşehir belediyeleri ile bunlara bağlı müdürlük müfettişleri ve büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişleri 1000 göstergeden makam tazminatı alıyor. Diğer belediyelerde görev yapan belediye müfettişlerinin ise makam tazminatı yok. Bu durumda ilk defa büyükşehir olacak il belediyeleri ile bunlara bağlı ilçe belediyelerinde görev yapan belediye müfettişleri de ‘makam tazminatına’ hak kazanacak. Hatta mevcut büyükşehir belediyelerinin sınırları içine alınacak ilçe belediyeleri müfettişleri de tazminata hak kazanacak.
Örnek: Halen Mersin’de sadece büyükşehir alanı içindeki belediyelerin müfettişleri 1000 göstergeden makam tazminatı alıyor. Ancak halen büyükşehir sınırları içinde olmayan Anamur Belediyesi’nde müfettiş olarak görev yapan makam tazminatından yararlanamıyor. İlk mahalli seçimlerle birlikte Mersin’in il mülki sınırları büyükşehir sınırı olacağından Anamur’da görev yapan müfettiş 1000 göstergeden makam tazminatına hak kazanacak.
Emekli aylıkları 221 TL artıyor
Yeni uyulama ile birlikte büyükşehir sınırlarındaki belediye başkanlarının emekli maaşları 221.51 TL artıyor. Böylece ilk yerel seçimlerde büyükşehir olacak Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Mardin Kahramanmaraş, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illerinin belediye başkanları da büyükşehir belediye başkanı olarak seçilecek.
Böylece bu belediye başkanları da emekliliklerinde yüksek makam tazminatı alacak. Önümüzdeki yerel seçimlerde bu illerde belediye başkanı seçilecek kişiler bu artıştan yararlanacak. Ancak, halen bu illerde belediye başkanı olarak görev yapanlar ile daha önce bu illerde belediye başkanı olarak görev yapmış olanlar bu maaş artışından yararlanamayacak.
Ücreti doğrudan artan unvanlar
- Aile ve Sosyal Politikalar, Bilim Sanayi ve Teknoloji, Çevre ve Şehircilik, Ekonomi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Gümrük ve Ticaret, Kültür ve Turizm, Milli Eğitim, Orman ve Su İşleri, Sağlık, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme bakanlıklarının bakanlık il müdürü ve bakanlık bölge müdürü.
- Defterdar, İl Emniyet Müdürü, İl Müftüsü, Vergi Dairesi Başkanı, Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Yazma Eserler başkanlıkları, Devlet Su İşleri, Karayolları, Maden Tetkik ve Arama, Meteoroloji, Orman, Tapu ve Kadastro, Vakıflar ve Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu genel müdürlüklerinin bölge müdürü,
- Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Basın-Yayın ve Enformasyon, Spor, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüklerinin il müdürü,
- Kamu İktisadi Teşebbüslerinin bölge müdürü.
Belediye memuruna büyükşehir zammı
Yeni büyükşehirlerle, sınırları artan büyükşehirlere katılan belde belediyelerinde çalışanlar, başkanlar dahil ‘ek ödeme’, ‘makam tazminatı, ‘özel hizmet tazminatı’, ‘yan ödeme’ gibi ilave ödemeler alacak. Bu kişiler maaş zammı almakla kalmayacak, buna bağlı olarak emekli olduklarında emekli aylıkları da zamlı olacak.
Müfettişlere makam tazminatı
Denetim ve inceleme yetkisine sahip büyükşehir belediyeleri ile bunlara bağlı müdürlük müfettişleri ve büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişleri 1000 göstergeden makam tazminatı alıyor. Diğer belediyelerde görev yapan belediye müfettişlerinin ise makam tazminatı yok. Bu durumda ilk defa büyükşehir olacak il belediyeleri ile bunlara bağlı ilçe belediyelerinde görev yapan belediye müfettişleri de ‘makam tazminatına’ hak kazanacak. Hatta mevcut büyükşehir belediyelerinin sınırları içine alınacak ilçe belediyeleri müfettişleri de tazminata hak kazanacak.
Örnek: Halen Mersin’de sadece büyükşehir alanı içindeki belediyelerin müfettişleri 1000 göstergeden makam tazminatı alıyor. Ancak halen büyükşehir sınırları içinde olmayan Anamur Belediyesi’nde müfettiş olarak görev yapan makam tazminatından yararlanamıyor. İlk mahalli seçimlerle birlikte Mersin’in il mülki sınırları büyükşehir sınırı olacağından Anamur’da görev yapan müfettiş 1000 göstergeden makam tazminatına hak kazanacak.
Emekli aylıkları 221 TL artıyor
Yeni uyulama ile birlikte büyükşehir sınırlarındaki belediye başkanlarının emekli maaşları 221.51 TL artıyor. Böylece ilk yerel seçimlerde büyükşehir olacak Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Mardin Kahramanmaraş, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illerinin belediye başkanları da büyükşehir belediye başkanı olarak seçilecek.
Böylece bu belediye başkanları da emekliliklerinde yüksek makam tazminatı alacak. Önümüzdeki yerel seçimlerde bu illerde belediye başkanı seçilecek kişiler bu artıştan yararlanacak. Ancak, halen bu illerde belediye başkanı olarak görev yapanlar ile daha önce bu illerde belediye başkanı olarak görev yapmış olanlar bu maaş artışından yararlanamayacak.