Türk Dil Kurumu eski başkanlarından Metin Hulagu’nun Kurtuluş Savaşını küçümseyen tweetlerine cevap niteliğindeki yazım üzerine, çok sayıda mesaj aldım… Bunların bir bölümünde yazıya aldığım Nazrul İslam’ın Kemal Paşa şiirinin tamamını nerede bulacaklarını soruyorlardı. Aslında bir link vermiştim. Ama anlaşılan Atatürk hakkında ilk yazılan şiirler konusunu genişleterek yeniden yazmak gerekiyormuş.
Edebiyat tarihçilerinin tespitlerine göre Atatürk’ün adının geçtiği ilk şiir, Mehmet Emin Yurdakul’un 15 Eylül 1915 tarihli “Ordunun Destanı”dır. Ordunun Destanı’nda Mustafa Kemal’in adı tek bir dizede geçer.
“Ey bu güne şahit olan sarp hisarlar!Ey kahraman Mehmet Çavuş siperleri!Ey Mustafa Kemallerin aziz eri!Ey toprağı kanlı dağlar, yanık yarlar!”
Behçet Necatigil “Atatürk Şiirleri” isimli eserinde Faruk Nafiz Çamlıbel’in “En Büyük” şiirinin Atatürk Hakkında yazılmış ilk büyük manzume olduğunu belirtir. Ki 11 Nisan 1921 tarihinde yayımlanmıştır. Ancak şiirde Mustafa Kemal ismi geçmemektedir.
Sakarya Meydan Muharebesinden sonra 1921 yılının muhtemelen Ekim ayında yazılan, Samih Rifat’ın, “Yürüyüş” adlı şiirinde ise, Atatürk’ten şöyle söz etmektedir.
“Adımın biri Oğuz, biri Mustafa Kemal,Irkımın istediği ya ölüm, ya istiklal!”
1921 Ekim’ine kadar Atatürk hakkında Türkiye’de yazılan şiir yalnızca birkaç tane iken, Hindistan Müslümanı (daha sonra Doğu Pakistan sonrasında da Bangladeş vatandaşı) Nazrul İslam 1921 yılının Eylülünde henüz 22 yaşındayken Sakarya Zaferi haberinin Kalküta’ya ulaşmasının ardından “ Kemal Paşa” şiirini kaleme almıştır. Bu şiir Bengal Müslümanlarının dilinde bir şarkıya dönüşmüştür.
Türk ordularının işgalcilere karşı kazandığı zaferi coşkulu bir ifade ile anlatan 258 mısralık “Kemal Paşa” şiiri Ekim 1921’de Kalküta’da yayımlanır, kısa süre içinde Bengal’e sonra Hindistan’ın bütün Müslüman coğrafyasına yayılır. Ve kahramanlık destanı niteliğindeki bu şiir İngiliz sömürgesi olan Hindistan’da yaşayan Müslümanlarının hürriyet ve istiklal mücadelesinde bir bayrağa dönüşür.
İşte o şiir;
KEMAL PAŞA
Hamiyetli annenin cesur evladıKemal´in erkek sesi kükremektedir.Harikalar yarattın sen Kemal kardeş,Harikalar yarattın mucizeye eş.Kılıcınla Mübarek ol Kemal PasaCehenneme gönderdin düşmanı. Yaşa!Kükre! Kuvvet ver bize kutsal hıncından.Söyle! Korkmayan var mı Türk kılıcından.Kudretli Kemallere muhtacız biz de.Şahlanan bayrak oldun sen içimizdeZayıfların sesine kim önem verirKana susayan düşman güçle devrilir.Bu mavi uçlu süngü deşmeğe hazırDüşmandan hıncımızı Kemal almıştırÇok yaşa sen Bozkurdum! Yaşa Kahraman!Ayağının altında zalime amanVerme! Ez Acıma, ez! Ah, hain düşman!Bak güneş bile kızıl doğar ufuktan.Mehmetçiğe leke ha! Haris köpekler!Kalleşçe saldırdınız hür bir vatanaAma bu toprakları Bozkurtlar beklerCehennemin dibi az bile sana.Hür ruhlu insanlara, hür bir ülkeyeZehirli solucanlar gibi sokuldun.Baş verir Hürriyet vermez Türkiyeİşte kardeş Kemal´den belanı buldun.Felek bile çevirdi yüzünü sizdenTuzağına düştünüz kahramanlarınNe ahmakça saldırı! Gücünüz yokkenDizginini tutmağa Türk atalarının...Gökyüzünü kaplayan iki bulut varBiri karanlık mavi, biri kırmızıKanınızdan bulaşmış göğe karalarKin ve nefret bürümüş damarınızıLeş akbabalarının kanı mavi suVahşi hayvan sürüsü! Vahşet ordusu!Ölümü kucaklayan, Toprağı öpenGenç kahraman askerler şehit olurkenArkadan vurularak kalleşçesineGökler kapandı Allah! Allah! SesineOnlar şehit oldular... Ya siz? Korkaklar!Sırtınızda Tanrının kırbacı şaklarŞahlanmış süngüsünü Türk MehmetçiğininSavaş meydanlarından tez kaçın, gidin.Cesur insan kanını bilir misiniz?Bakın ne kadar sıcak, kırmızı, taze...Bu cesur topraklarda neydi işiniz?Bu dağların tek taşı çok gelir size.Cezanızı verdi ya kardeşim Kemal...Burada hürriyet vardır, burada istiklal...Biz de haykırıyoruz hürriyet diyeYa herkese hürriyet, ya hiç kimseye.Bak kızlar sesleniyor pencerelerden"Sen kimsin ey kahraman? Hangi zaferden?"Bu kadar gösterişli kim olabilir?Bu heybetli, kahraman Kemal’imizdir.Bizlere Bayram bugün, evler süslensinEvin en güzel süsü Kemal’im sensinHarikalar yarattın mucizeye eşMucizeler yarattın sen Kemal kardeş.Nazrul Islam
Nazrul İslam’ın bu şiiri Faruk Nafiz Çamlıbel’in “En Büyük” şiirinden sonra yazılmış ikinci tam şiir olması yanında, Türkiye dışında Atatürk hakkında yazılmış ilk şiirdir. Hatta Faruk Nafiz Çamlıbel Mustafa Kemal Paşa’yı isim vermeden anlattığı gözetilirse, “Kemal Paşa”nın Mustafa Kemal’in isminin geçtiği ve baştan sona onun anlatıldığı ilk şiirdir demek de mümkündür.
Nazrul İslam’dan bir yıl sonra Büyük Şair ve düşünce adamı, Hint Müslümanlarının Mehmet Akif’i, Muhammed İkbal de 1922 yılında “Mustafa Kemal Paşa’ya Sesleniş” şiirini yazmıştır.
MUSTAFA KEMAL PAŞA'YA SESLENİŞ
-Allah ona yardım etsin-
Bir millet var... biz onun varlığı ile ulaştıkİlâhi Kanunların gizli gerçeklerine.Bir bakışla yön verdi bizlere... dağlar aştık.Dünya güneşi olduk, bir kıvılcım yerine...***Aşk mı vefasız bize. Neden gönlümüz küllük.Kusurlarımız mı çok. Küçüldükçe küçüldük...Rüzgarlar! Çölden esin! Bize yaraşır matem...Meltemin nefesinde aşan her gonca, elem.***"Ah" oldu kubbemizde nağmelenen ezanlar...Bir inilti gibiyiz ... Nerede o borazanlar.Bir zamanlar avları taşırdı atlarımız...Şimdi avlanan biziz... kırık pusatlarımız.***Koş Mustafa Kemal. Koş, atın çatlayanadek...Bizi tedbir mat etti... sana tedbir ne gerek...
Nazrul İslam 1922’de Bengal Hilâfet Kongresi’nin Türkiye’ye destek için asker gönderme kararından sonra kaleme aldığı “Ranavery” (Savaş Türküsü) adlı şiirinde Türkiye’deki kurtuluş hareketini mücadelesini Hint Müslümanlarının bağımsızlığı için örnek göstermiştir.
Nazrul İslam ne güzel söylemiş
“Harikalar yarattın sen Kemal kardeş,
Harikalar yarattın mucizeye eş.
Kılıcınla Mübarek ol Kemal Pasa”