ABD’de 3 kişinin bombalı saldırılarda öldüğü Boston kenti dün belirlenen iki zanlıya yönelik operasyon nedeniyle adeta film sahnesine döndü. Polis Amerikan medyasının Çeçen olduğunu öne sürdüğü olayın zanlıları Cohar ve Tamerlan Tsarnayev kardeşlerin peşine düştü. 26 yaşındaki Tamerlan, Boston’a 10 km. mesafedeki Watertown banliyösünde çatışmada ölürken 19 yaşındaki Cohar kaçmayı başardı. ‘Yakayı ele verme’ süreci, FBI’ın önceki gece 2 zanlının video ve fotoğraflarını yayımlamasıyla başladı. FBI, şapkalı ve sırt çantalı 2 zanlının ‘silahlı ve son derece tehlikeli olduğu’ uyarısı yaptı.
Operasyon MIT’de başladı
Görüntülerin yayımlanmasından 6 saat sonra Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) kampüsünden çatışma haberi geldi. İddialara göre zanlılar bir benzin istasyonunu soyduktan sonra üniversitede polisle çatışmaya girdi. Yerel saatle gece 23.00’te bir polisin vurularak öldürüldüğü çatışmanın ardından iki zanlı önce polisin aracını çaldı. Zanlılar ardından yakındaki 7-Eleven şubesini soydu. Daha sonra bir Mercedes cipi, sürücüsünü rehin alarak gasp eden zanlılar bölgeden kaçtı. Araç sahibi daha sonra zarar görmeden bırakılırken FBI operasyonu kente yaydı.
Polise patlayıcı attılar
Şüpheliler araçla kaçarken Watertown’da polise yakalanınca operasyon çok kısa sürede araba takibi ve silahlı çatışmaya dönüştü. Görgü tanıklarına göre, zanlılar güvenlik güçlerine araçtan patlayıcı maddeler atıp silahlarla saldırdı. FBI’ın ‘1 numaralı zanlı’ olarak andığı siyah şapkalı Tamerlan, çatışmada vurularak ağır yaralandı. Zanlının vücuduna patlayıcı bağlı olduğu ve polislerin üzerine doğru koşması üzerine vurulduğu iddia edildi.
Tamerlan hastanede öldü
Hastaneye kaldırılan zanlı hayatını kaybetti. Tamerlan’ın vücudunda birkaç kurşun yarasının yanı sıra şarapnel parçalarından oluşan yaralara da rastlandığı ve bunların maratonun patlaması sırasında meydana geldiğine inanıldığı kaydedildi. FBI’ın ‘2 numaraları zanlı’ olarak nitelediği beyaz şapkalı Cohar ise cipi polis kordonu üzerine sürüp kaçtı. Bu sırada bir polis memuru yaralandı. Polis halka evlerinden çıkmaması uyarısında bulundu. Toplu ulaşım tamamen durdurulurken özel araçların kente giriş çıkışı yasaklandı. Pek çok okul tatil edildi, işyerleri kapatıldı.
Cohar kapı kapı arandı
‘İnsan avını’ sürdüren polis önce 1 milyon nüfuslu Waterfront’a yoğunlaştı. Daha sonra Boston Emniyet Müdürü Ed Davis ‘tüm şehrin evlerinden çıkmamasını’ istedi. Davis, Watertown sakinlerine ‘kapılarını kilitlemeleri ve içeriye kimseyi almamaları’ uyarısında bulunarak, firari zanlının ‘insanları öldürmeye gelmiş bir terörist olduğuna inandıklarını’ belirtti. Polis evler ve işyerlerini kapı kapı gezerek zanlıyı ararken Cohar internette kendi adını taşıyan bir hesaptan ‘ses verdi’: “Siz kardeşimi öldürdünüz. Ben de hepinizi öldüreceğim.” Polis, zanlının televizyon izleyip taktik geliştirebileceği gerekçesiyle canlı yayınları durdurup operasyonla ilgili internetten görüntü ve bilgi geçilmemesini istedi. Saatler sonra Cohar’ın kullandığından şüphelenilen Honda CRV araç bulundu.
Teknenin altında yakalandı
Türklerin de yoğun olarak yaşadığı semtlerden biri olan Watertown'da, yüzlerce polis, FBI ve gizli servis ajanı, söz konusu ev çevresinde operasyona hazırlanan güvenlik güçleri, saatlerce süren aramalardan önce sonuç alamadı. Dün geceki çatışmada yaralanmış olabileceği düşünülen Tsarnaev'in, bölgede olduğuna inanan güvenlik güçleri, bölge sakinlerinin evlerinden çıkmalarını yasakladı. Yerel saatle 18.00'da düzenlenen basın toplantısının ardından, bölge sakinlerinin evlerinden çıkmalarına izin verilmesinden yaklaşık bir saat sonra, Watertown sokaklarında yaklaşık 20 el silah sesi duyuldu. Güvenlik güçlerinin, üzerinde yada yanında patlayıcı maddeler olması olasılığına karşı yoğun güvenlik önlemleri aldığı bölge yeniden 'donduruldu'. Polis, Çeçen saldırganın televizyon izleyerek kendi konuşlandırılmalarını izleyerek ona göre taktik geliştirebileceği gerekçesiyle, canlı yayın yapan bütün medya kuruluşlarının yayınlarını kesti ve canlı yayın araçlarını söz konusu evin çevresinden uzaklaştırdı. Bazı evlerdeki kişiler de evlerinden tahliye edildi. Boston Maratonu'nu kana bulayan sanıklardan 19 yaşındaki Tsarnaev, yerel saatle 20.00 sıralarında, bir evin arka bahçesinde bir tekne altında ele yakalandı. Polis, Çeçen asıllı teröristin, canlı ele geçirildiğini açıkladı. Hastaneye götürülen saldırganın sağlık durumu hakkında bilgi verilmedi.
Obama açıklama yaptı, ABD'de bayram havası koptu
ABD Başkanı Barack Obama, Boston'daki bombalı saldırının ikinci şüphelisinin yakalanmasının ardından Beyaz Saray'da açıklama yaptı.
Şüphelinin yakalanmasıyla yaşanan trajedide önemli bir sayfayı kapattıklarını dile getiren Obama, ülkenin, şüphelinin yakalanmasına yardımları dolayısıyla Bostonlulara ve güvenlik güçlerine minnet borçlu olduğunu söyledi. Amerika'da büyüyen ve okuyan birinin nasıl böyle bir saldırıyı gerçekleştirdiği, nasıl planladığı ve bu kişilere başkalarının yardım edip etmediği dahil, hala cevaplanmamış birçok soru bulunduğuna dikkati çeken Obama, soruşturmanın kararlılıkla devam edeceğini bildirdi. Obama, Amerikan halkının, terörle korkutulma çabalarını reddetmesiyle aslında saldırganların amacına ulaşamadığını vurguladı. Bu tip trajediler olduğunda ve kamu güvenliği yüksek risk teşkil ettiği zamanlarda doğru adımı atmanın daha çok önem kazandığına işaret eden Obama, bu nedenle soruşturmalar yapıldığını, tüm gerçekleri titizlikle bulmaya çalıştıklarını ve yargı makamının bulunduğunu kaydetti. Obama, "O nedenle hemen yargıya varmamalıyız, ne bu kişilerin yaptıkları eyleme yönelik motivasyonları hakkında ne de bir grup insanın tamamı hakkında" diyerek, Amerikalılara sonuca varmak için acele etmemeleri çağrısında bulundu. Obama'nın bu açıklamasından sonra ABD'de adeta bir bayram havası yaşandı. Halk bayraklarla sokağa çıkarak Tsrnaev'in yakalanmasını kutladı.
‘Suçlu, onları yetiştiren ABD’
Operasyon sürerken zanlıların kökenleri ve nereden geldiklerine dair bilgi kirliliği yaşandı. ABD medyasına göre Cohar Rusya, Tamerlan Kırgızistan’da doğdu. 2002-2003’de ABD’ye giden kardeşler, 2007’de Cambridge’te oturma izni aldı. Cohar, 2011’de üniversite eğitimi için 2.500 dolar burs kazandı. Çeçen lider Ramzan Kadirov “Aile yıllar önce Çeçenya’yı terk edip Rusya’nın başka bir bölgesine yerleşti. Sonra uzun süre Kazakistan’da yaşadı, oradan ABD’ye göçtü. ABD’de büyüdüler, suçlu iseler kötülüğün kaynağını orada arasınlar. Çeçenya ile ilgileri yok” dedi.
Biri Türkiye 'de 10 gün kalmış
Boston saldırısının zanlıları Cohar ve Tamerlan Tsarnayev’in ABD’ye Türkiye üzerinden giriş yaptığı iddia edildi. Hatta Cohar’ın bir süre Türkiye’de mülteci olarak yaşadığı öne sürüldü. İçişleri Bakanı Muammer Güler ise, 1986 doğumlu Tamerlan’in Kırgızistan pasaportuyla, aynı soyadını taşıyan 1988 doğumlu Bella, 1990 doğumlu Aleyna ve 1967 doğumlu Maret’le birlikte 9 Temmuz 2003’teİstanbul ’a gelip, 19 Temmuz 2003’te Ankara ’dan çıkış yaptığını açıkladı. Cohar’ın Türkiye’ye hiç gelmediğini kaydeden Güler “Türkiye ile herhangi bir ilgilerinin olmadığını tespit ettik” dedi.
Baba: oğlum melek gibidir
Zanlıların babası Anzor Tsarnayev, Dağıstan’ın başkenti Mahaçkale’de AP’ye “Oğlum melek gibidir. Tıp fakültesinde 2. sınıfta okuyor. Zeki ve başarılı bir çocuktur. Tatil için eve gelmesini bekliyorduk” dedi. Maryland’da yaşayan dayı Ruslan Tsarni patlamayla ilgili “İnsanlık dışı. Söyleyecek söz bulamıyorum” dedi. Kardeşlerin arkadaşı Ahdi Moro da “Tamerlan okulun en popüler çocuğuydu. Çok yakışıklıydı. Bir ABD’liden hiçbir farkı yoktu. İyi çocuklardı. Böyle bir şey yapacakları aklımın ucundan bile geçmezdi. Ama hep şiddetle iç içe yaşadılar. Hiçbir şeyden korkmazlardı” dedi. Moro, öldürülen kardeşin iki yaşında bir çocuğu olduğunu anlattı. Oğullarıyla aynı evde oturan 45 yaşındaki anneleri Zubeidat K. Tsarnayeva’dan hırsızlıktan sabıkası var. Anne Tsarnayeva, geçen yıl Lord & Taylor mağazasından 1.624 poundluk giysi çaldığı için tutuklanıp para cezasına çarptırılmış.
'Rusya değil ABD adına ringe çıkarım'
Cohar Tsarnayev, Rus Facebook’u ‘Vkontakte’deki sayfasında Kırgızistan’da doğduğunu ve ailesinin daha sonra Dağıstan’a göç ettiğini yazıyor. Buna göre Cohar, 1999-2001’de Mahaçkale’deki 1 no’lu ilkokulda okudu ve 2011’de burs kazanarak gittiği Boston’da devlet lisesi Cambridge Ringde & Latin School’dan mezun oldu. Kendini ‘güreşçi’ diye tanıtan Cohar, yaşadığı şehri Boston olarak seçerken, ‘dünya görüşü’ kısmına ‘İslam’, ‘kişisel öncelikler’ bölümüne ‘kariyer ve para’ yazmış. Cohar siteye en son cep telefonundan Boston saatiyle 21.04’te girmiş. Çeçenya’nın bağımsızlığını savunan sayfalara üye olan Cohar, ayrıca Suriyeli asilerle ilgili videoların yer aldığı siteler ve ‘Salamword, benim dinim İslam’ ile ‘Allah’tan başka Tanrı yoktur’ gibi başlıklara sahip sitelere linkler vermiş.
Sayfada ‘neşeli’ iletiler de var. ‘Kardeşime eziyet’ başlıklı videoda, Tamerlan Kafkasya’nın farklı aksanlarının taklidini yaparken, şu şakayı yazmış: “Bir arabada bir Çeçen, bir Dağıstanlı ve bir İnguş var. Arabayı kullanan kim? Yanıt: Polis.”
Tamerlan ise Facebook’a ‘ABD’de yaşamanın pek de hoşuna gitmediğini’ yazmış. Amatör boksör Tamerlan 2009’da Salt Lake City dahil pek çok turnuvada yarışmış. Tamerlan, geçen yıl Johannes Hirn’le de bir foto-röportaj yapmış. Röportajda ‘bir gün olimpiyatlarda ABD adına yarışmak isteyen bir boksör’ olarak tanıtılan Tamerlan, “Bir tane Amerikan arkadaşım yok, onları anlamıyorum” demiş. ABD için yarışma isteğinin gerekçesini şöyle anlatmış: “Yeterince iyi dövüşürsem, Olimpiyat Takımı’na seçilirim ve böylece Amerikan vatandaşlığı kazanırım. Çeçenya bağımsız olmadıkça, Rusya yerine ABD adına yarışırım daha iyi.”
‘Pasaport için boks’ başlığıyla sunulan röportajda Tamerlan “Artık içki ve sigara içmiyorum” demiş. Boks yaparken bile kızların önüne üstsüz çıkmadığını söyleyen Tamerlan “Çok dindarım” diye eklemiş. Ama poz verdiği kız arkadaşının İslam’a geçtiğini anlatmış. Başka bir röportajda ‘çok iş imkanı sunan ABD’yi sevdiğini’ söylemiş. 2009’da kız arkadaşına şiddetten gözaltına alınmış. En sevdiği film ise Borat. Tamerlan, Çeçenya’dan Kazakistan’a göçerken, 2002-2003’te kardeşiyle ABD’ye gelmiş. Cohar, Massachusetts Üniversitesi’nde tıp okuyor. Bunker Hill Community College mezunu Tamerlan ise mühendislik okumak istiyor. Cohar ile Tamerlan’ın, Bella ve Amina isimli iki kız kardeşi var.