830 bin kişilik nüfusu ve 24 milyar dolarlık gayri safi yurtiçi hasılasıyla EuroBölgesi’nin ekonomik büyüklüğünün yüz binde 2’sini oluşturan Güney Kıbrıs, piyasaları birbirine kattı. Euro Bölgesi’nin Güney Kıbrıs’a vereceği 10 milyar euro mali yardım karşılığında bankadaki mevduatlardan kesinti yapılmasını talep etmesi, küresel mali ortamda güven kaybına neden oldu. Borsa ve emtia fiyatlarında sert düşüşler yaşanırken, güvenilir liman arayışındaki yatırımcılar altın ve dolara akın etti. Güney Kıbrıs yönetimi, iflas etmemek için ihtiyaç duyduğu yaklaşık 10 milyar euroyu Euro Bölgesi ülkelerinden sağlarken, bunun karşılığında ülke bankalarındaki mevduatın yüzde 6,7’si ile yüzde 9,9’una vergi olarak el konulmasını kabul etti.
Rusya borsası çöktü
Başka ülkelerde de bankalardan para çıkışına neden olabilecek olan bu uygulama, Avrupa borsalarında sert düşüşe neden oldu. Bu karardan en fazla etkilenecek ülke olan Rusya’da endeks gün içinde yüzde 4’e yakın düştü. Moody’s, Güney Kıbrıs’ta devam eden kriz yüzünden bölgede iş yapan Rus bankalarının 43 ile 53 milyar dolar arasında zarar etme riskinin bulunduğunu açıkladı.
İspanya borsasındaki düşüş yüzde 3’e yaklaştı. Güney Kıbrıs’ta halkın bankalara hücum etmesine neden olan bu kararın dün yapılması beklenen oylaması bugüne ertelenirken, farklı oranlar da telaffuz edilmeye başlandı. Bankalar ise perşembe gününe kadar kapalı. Güney Kıbrıs yönetimi oranları düşürerek mevduat çekilişini önleme çabasında. ECB ise vergiye değil 5.8 milyar euro kaynak yaratılmasına odaklandı.
Altın 1.600 doları geçti
Kararın mecliste onaylanması halinde ilk defa tasarruf sahipleri Avrupa’dan yardım karşılığında yükümlülük altına girmiş olacaklar. Güvenilir liman arayışındaki yatırımcıların alımlarıyla altının onsu 1.610 dolara kadar çıkarken, euro da dolar karşısında yüzde 1,3 düşerek 1.2901 seviyesine kadar indi. Petrol fiyatları ise 1 dolardan fazla düşerek 109 doların altına geriledi.
Kıbrıs’ın küçük bir ülke olduğunu belirten Garanti Bankası Ekonomik Araştırmalar Birim Müdürü Ali İhsan Gelberi, “Yatırımcıların kafasında, başta İtalya ve İspanya olmak üzere, diğer ülkelere yayılır endişesi var. Ayrıca bu süreç çok kötü yönetiliyor. Piyasaları etkilememesi gerek ama kötü yönetildiği için olumsuz etkiliyor” dedi.