İnsanlar eve hapsolduktan sonra kitap okumaya ilgi arttı. Bazı arkadaşlar internet üzerinden kitap alışverişini nasıl yapacaklarını ve konuya ilişkin tavsiyelerimi sordular…
Sayın Hayati Bice de bir sosyal paylaşımında; internet üzerinden kitap alış verişi ile ilgili deneyimlerini aktardıktan sonra korona virüs günlerinde her konuda e-ticaretin yaygınlaşacağını belirtmiş ve bu konuda birikimim olduğunu düşünerek ne düşündüğümü sormuş.
Sanıyorum internet üzerinden kitap satışına ilk defa İdefix başladı. Mart veya Nisan 1999 olmalı. Daha sonra Kitapyurdu. Şimdi onlarca site. O tarihten bu yana kitaplarımı hep internetten aldım. Kitapçıları yalnızca kitaba temas ve kitabı yakından görmek için bir gezme mekânı olarak kullandım. Nadiren de acele alacağım kitapları almakta.
Şimdi “kitabınabak” isimli bir internet sitesi var... Aylık-3 Aylık kitap ihtiyacımı tespit edip o kitapları en uygun fiyatla hangi siteden alacağımı “kitabınabak”tan sorgulayıp, bu verilere göre ihtiyacım olan kitapları bir veya birkaç kitap satış sitesinden alıyorum. Böylece hem kitapların maliyeti çok çok düşüyor ve kitabı bulamama ihtimali ortadan kalkıyor. Ayırdığım bütçeyle 2 kitap yerine 3 kitap alabiliyorum.
Son bir yıldır ağırlıklı olarak kitap alışlarım sırasıyla Kitap Ambarı, Bkm, Babil ve Kitapyurdu şeklinde. Ayrıca sahafları bünyesinde bulunduran Nadir Kitap’ı da ikinci el kitap ve belge ihtiyacı alışlarımda sıkça kulandım.
Tabii ana konu kitap olduğu için öncelikle konuyu anlatmaya kitapla başladım.
Yoksa çok uzun süredir internet üzerinden alışveriş yapıyorum.
Tabii bunda internetle alışveriş sisteminin nasıl çalıştığını bilmemin de payı var. İnternet alışverişinin Türkiye’de kullanılmaya başladığı yıllarda 200-2003 yılları arasında Türk Telekom’un pazarlama dairesi başkanıydım. Yani konuyla iç içeydim. Kamunun ilk sanal mağazası olan “Türk Telekom E-Ticaret” sitesini başkanlığımda çalışan çok değerli arkadaşlarımdan oluşan bir ekip hayata geçirdi. O siteyi faaliyete geçirirken, karşılaştığımız tutucu direnci ve o dirençle mücadele için sarf ettiğimiz eforu bir ben bilirim, bir de yakın çalışma arkadaşlarım.
Sistemin nasıl çalıştığını bilmemin getirdiği güvenle uzun yıllardır internet üzerinden alışveriş yaparım. Pek çok ihtiyacımı da internet üzerinden karşılarım.
Mesela; Zeytinyağı, kaşar peyniri gibi yöresel gıdaları ve Tıraş bıçağını son on yıldır hep internet üzerinden alıyorum. Ayrıca küçük el aletleri, piyasada bulunmayan ürünleri, nadiren giysi vb. de internet üzerinden alırım. Daha pek çok şey.
Yani korona virüs günleri öncesinde de interneti alışverişte çok kullanan bir kişiydim. Aylık kredi kartı dökümümün dörtte birini internetten yaptığım alışverişlerin bedeli oluşturuyordu. Bugüne kadar herhangi bir sorunla karşılaşmadım.
Biraz önce kredi kartı faturası geldi ödemelerin üçte ikisi internet üzerinden yapılan alışveriş oluşturuyor. Sanırım bir sonraki ayın tamamı internet alışverişi olacak. Çünkü yaşım gereği sokağa çıkamıyorum. Çocuklar da yurtdışında. Dolayısıyla tüm alışverişimi internetten yapmak durumundayım. Pek çok insan da benim durumumda. İnternet alışverişine çok mesafeli olanlar bile artık internet üzerinde alışveriş yapmak durumunda.
Pekiyi internet üzerinden alışveriş yaparken nelere dikkat etmeli;
1) Alışveriş yaptığımız sitenin adresi “https” olarak başlamalı. Sonundaki s sitenin güveni olduğunu gösterir.
2) İnternet alışverişlerinde limiti düşük kredi kartlarını kullanınız. Veya internet alışverişi için üretilen sanal kartları tercih edin.
3) Alışverişlerinizde aşacağınız ürünün kendi e-ticaret sitesi varsa onu tercih edin. Alacağınız markanın kendi e-ticaret sitesi yoksa güvenilir protokoller kullanan alışveriş sitelerini (Hepsi Burada, Gitti Gidiyor, Trendyol, n.11, PTT e-Ticaret gibi) tercih edin.
4) Alışverişte kredi kartı ile ödeme yaparken alışveriş sitesinin kredi kartı teyidinin “3 D Scure” üzerinden yapıp yapmadığını kontrol edin. Ve zorunlu haller dışında ödemenizi “3D” uygulaması üzerinden teyit ettirerek yapın.
5) Ortak kullanılan bilgisayarlar üzerinden alışveriş yapmaktan kaçının.
6) Satış sözleşmelerini mutlaka okuyun. Biraz sıkıcı olabilir ama yalnızca bir kez yapacağınız bir işlem. Aksi takdirde satış sözleşmesinde yer alan, iade koşulları, satanın sorumsuzluğu vb. özel hükümler sizin için sorun yaratabilir.
7) Ürün kıyaslaması yaparken, kargo bedeli, indirim kuponu, puan avantajı vb. şartları araştırmanız size çok ciddi avantajlar sağlayacaktır.
8) Alışveriş yaptığınız mağazaların kullanıcı değerlendirmelerini mutlaka inceleyin. Ama burada olumlu yorumdan ziyade yorum sayısının çokluğu önemlidir. Çünkü internette yeni satışa başlayan mağazalar kendileri veya yakınlarına çok olumlu yorumlar yaparak tüketiciyi aldatabilmektedirler. Bu nedenle yorum puanı kadar, hatta ondan daha fazla yorum sayısına bakmak gerekir. Şahsen ben 4 yorumu ve 100 ortalama puanı olan bir mağaza yerine 1000 yorumunun ortalaması 85 olan bir mağazayı tercih ederim.
9) Özellikle ilk beş maddeyi uyguladığınızda internet alışverişinde dolandırılma ihtimaliniz sıfır. Ama diyelim ki bunların hiçbirini yapmadınız yine de korkmayın. Bankalar da bu konuda önlemlerini alıyor, teyit mekanizması iyi işliyor. Hatta alışılmışın dışında bir harcama olduğunda telefonla bile size soruyorlar.
10) Herşeye rağmen kredi kartı bilgileriniz ele geçirilerek bir internet alışverişinde kullanıldı, bu en kolay yakalanacak bir dolandırıcılık yöntemi. Çünkü alınan ürün mutlaka bir adrese teslim edilecek. Ve teslim edilen adres belli. O işi yapanlar da çok kolay yakalanır.
Onun için bu kurallara uyarak, internet üzerinden rahatça alışveriş edebilirsiniz.
Üstelik doğrudan alışverişe göre hem seçenek daha fazla, hem de çok daha ucuza alışveriş yapmanız mümkün.
Size iyi alışverişler.
Tanrı PTT ve kargo şirketi çalışanlarının yardımcısı olsun.