Bursa'da tarih ve kültür sevdalılarını buluşturan bir faaliyet olarak değerlendirilen bu etkinlik Programı, 24 Şubat 2018 Cumartesi günü Saat 19:00’da Mehmet Çınar ve ekibinin söylediği Kahramanlık türkülerimizle başladı.
Bursa Büyükşehir Belediyesi Bayezıd Paşa Kültür Merkezi Müdürü Fahrettin Öztürk'ün yönettiği söyleşide, ilk konuşmayı Yrd.Doç.Dr. Zekeriya Türkmen yaptı. Giriş konuşmasında özetle, Birinci Dünya Savaşına uzanan süreci değerlendirdi. Konuşmasında: "XIX.yüzyılda giderek artan silahlanma yarışına Osmanlı Devleti de mali sıkıntılara rağmen katılmak zorunda kaldı. Birinci Dünya Harbi'nin hemen başında Almanlarla yapılan gizli antlaşmanın ardından seferberlik ilan etti. Seferberliğin 53. günü 780 bin asker toplandı. 1914'den 1918'e kadar devam eden bu acımasız savaşta toplam 2.850 bin Mehmetçik'i cephelere gönderdik. Osmanlı orduları on farklı cephede, sadece vatan savunmasında değil, müttefiklerini de desteklemek üzere Avrupa cephelerinde kahramanca mücadele etti." dedi. Daha sonra Suriye Cephesi ve Hicaz cephesinin açılmasından bahsedip Fahrettin Paşa'nın kısa özgeçmişini anlattı. Asıl adı Ömer Fahrettin Türkkan olan Fahrettin Paşa, Bulgaristan Rusçuk'ta doğmuş, Harbiye'den birincilikle mezun olmuş, memleketin pek çok yerinde hizmetlerde bulunmuş, Trablusgarp, Balkan, Birinci Dünya ve İstiklal Harbine katılmış bir kahramandır. Fahrettin Paşa, Malkoçoğlu Balibey'in soyundan gelmektedir.
Medine Müdafaası ve Fahrettin Paşa adlı akademik kitabı bulunan Prof. Dr. Süleyman BEYOĞLU konuşmasında oldukça ilgi çekici bilgiler verdi. Prof. BEYOĞLU; Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı devletinin savaştığı cephelerdeki durumu hakkında verdiği bilginin ardından Şerif Hüseyin isyanından söz ederken şunları ifade etti: “Aslında İngiliz desteği ile hareket eden Şerif Hüseyin bir takım gerekçeler ileri sürerek harekete geçti. Kendisine verilen İngiliz desteğini göz ardı ederek Osmanlı devletinin bir Hristiyan devlet olan Almanya ile ittifak yapmasını uygun bulmadığını, İttihatçıların politikalarını beğenmediğini söyledi." Şerif Hüseyin’in Osmanlı devletinden istekleri hakkında ise; “Şerif Hüseyin bir taraftan İngilizlerle görüşürken öte yandan Osmanlı devletine de kabul edilemez isteklerde bulunuyordu. Bu istekler arasında İstanbul'dan Medine'ye ulaşan demiryolunun oradan Hicaz'ın iç bölgelerine kadar uzatılmaması vardı”, dedi.
Beyoğlu; Arapların Osmanlı devletine karşı topyekün bir isyanda bulunmadığını, Şerif Hüseyin İsyanının çok az Arap tarafından desteklendiğini söyledi.
Beyoğlu; “Fahrettin Paşa’nın Medine Müdafaası hakkında da önemli bilgiler verdi: “Fahrettin Paşa isyan eden Şerif Hüseyin’e karşı kuşatılmış Medine’yi kahramanca savundu. Kutsal Emanetleri İstanbul’a gönderdi. Mondros Ateşkes anlaşması imzalanmasına rağmen ordusunu dağıtıp İtilaf devletlerine teslim etmedi. Peygamber sevdası onun Medine’yi teslim etmesine engel oldu. Üç ay direndi,”dedi.
Askeri Tarihçi Emekli Albay Yrd. Doç. Dr. Zekeriya Türkmen ise konuşmasının devamında “Medine Müdafaası devam ederken Fahrettin Paşa'nın bayrak sevdası önemliydi. O her asker gibi bayrak sevdalısı idi. Bayrak ile ilgili yarışmalar tertiplerdi. Medine’de her zaman askerine direniş ruhunu arttırıcı konuşmalar yapar, sık sık siperlerdeki askeri ziyaret eder, onlarla yemek yerdi. Fahrettin Paşa Sadece askerle değil; Medinelilerle de yakından ilgilenirdi. Mehmetçik kelimesi ilk defa Fahrettin Paşa’nın askerlerine hitabı ile ortaya çıkmıştır” dedi. Türkmen; "Medine'de yaşanan yiyecek sıkıntısından askerlerin skorpit hastalığına maruz kaldığını, Fahrettin Paşa'nın Hurma çekirdeğini ve çöl çekirgesini asker yemek menüsüne ilave ettiğini belirtti. Türkmen ayrıca, Medine Müdafaası ile Osman Paşa’nın Plevne Müdafaası ve Hz. Peygamber'in Hendek Savaşı arasındaki benzerliklerden söz etti.
Söyleşi sonunda Prof. Dr. Süleyman Beyoğlu, dinleyicilere “Medine Müdafaası ve Fahrettin Paşa" adlı kitabını imzaladı.
Haber: Adem Arı SARIKAYA (Ortak Ses Sakarya Muhabiri)