Bu yıl enflasyonun yüzde 6.5 olması bekleniyor. Mevduat faizleri net yüzde 6. Bono faizi ise yüzde 6’nın bile altına düştü. Asgari ücretli kadar kazanmak için 200 bin lira gerekiyor. Dolarda en doğru noktada al-sat yapılsa bilekazanç yüzde 5.8
Faiz oranları gerileyerek yüzde 6 düzeyine geldi. Gelecek yıl enflasyon beklentisi yüzde 6.5 düzeyinde. Şimdi yüksek miktarda faiz almaya alışmış vatandaşlar soruyor ‘paramızı ne yapalım’ diye. Paradan para kazananlar için değil (zaten onların paralarını yöneten uzmanlar var) emeklilerin, ileride başını sokabilecek bir ev alma hayalindeki vatandaşın birikimlerinin enflasyona ezdirilmemesi için hazırladık ‘Paranın Yeni Rotası’nı. Türkiye’de birikim deyince akla ilk gelen banka mevduatı, bono faizi ile dolar ve Euro’dan oluşan döviz yatırımlarından başlıyoruz bugün. Bugün için çıkan sonuç pek iç açıcı değil ama sabredin. Önce kötü haberden başlayalım sonra iyi haberi önümüzdeki günlerde vereceğiz.
BONO ALSANIZ BELKİ ZARAR BİLE OLUR
Ekonomistlerin beklediği enflasyon yüzde 6.5. Merkez Bankası yüzde 5.3 bekliyor ama şimdi yüzde 7 olan düzeye bakıldığında yüzde 5.3’e inmek pek kolay değil. Bankaya mevduat yapmaya gidiyorsunuz en iyi ihtimalle yüzde 7 faiz veriyorlar. Vergiyi düşünce (stopaj) net yüzde 6 bile kalmıyor. Ancak 189 bin liranız olmalı ki aylık 773 lira olan asgari ücretli kadar para kazanabilesiniz. Banka az faiz veriyor deyip devlete borç verdiğimizde yani Hazine bonosu aldığımızda da durum farklı değil. Faiz yüzde 6’nın altına düştü bile. Üstelik faiz oranları da şu sıralar enflasyon ve Türkiye’ye gelecek olan sıcak paranın kesileceği korkusuyla yükselme eğiliminde. Şimdi bono alıp 1 ay sonra satmaya kalksanız belki zarar edeceksiniz. Bonoda da işler iyi değil ama ‘illa da bono’ diyorsanız sizin için paranızı enflasyona karşı koruyacak bir yatırım aracı bulduk: Enflasyona endeksli kâğıtlar. Enflasyona endeksli kâğıtlarda 6 ayda bir faiz hesaplanıp size faiz ödeniyor. İşin güzel tarafı geçmiş enflasyon hesaplanıyor ve üstüne de bir miktar daha faiz veriliyor. Böylece paranız enflasyona karşı kesin olarak korunuyor.
EN AZ ÜÇ YIL VADELİ ENFLASYON BONOSU YATIRIMCIYI KURTARIR
Ancak uzmanlardan uyarılar var. Ali İhsan Gelberi “Enflasyona endeksli kâğıtların vadesi uzun ve likiditesi yok. Yani kolay alıp satamazsınız” diyor. Endeksli kâğıtlar vadesine kalan süreye göre 10 yıla kadar çıkıyor. En az 3 yıl vadeli enflasyona endeksli değişken faizli bono almak lazım. Çünkü ancak 3 yıl üstü kâğıtlar enflasyona karşı vatandaşı koruyabiliyor. Daha düşük vadeli olanların fiyatı çok düştüğü için faiz kurtarmıyor.
Doların kazandıracağı yok bir de kredi notu artarsa...
Dolar geçtiğimiz 350 işgününde 1.73-1.83 bandinda hareket etti. Yani en doğru yerde alım yapıp yine en doğru yerde satsanız yüzde 5.7 kazanırsınız. Döviz yatırımcısı sıkça al/sat yapmayıp döviz mevduatta beklediği için sadece yaklaşık yüzde 2.5-3 dolar faizi kazanıyor. Diğer yandan kısa süre önce Türkiye’ye karşı olumsuz tavır içinde bulunduğu genel kabul görmüş Standart and Poor’s’un bile kredi notunu yükseltmesi önümüzdeki dönemde Moody’s’in de not artıracağı beklentisi yarattı. Eğer Moody’s not artırırsa Türkiye iki kuruluştan birden ‘yatırım yapılabilir ülke’ konumuna yükselecek. Fitch’in notu şu anda ‘yatırım yapılabilir’ düzeyde. Böylece trilyon dolarlık fonlar Türkiye’ye yatırım yapabilecek. Bu da doların ve Euro’nun daha da gerileyeceği anlamına geliyor. Tabii öngörüler önemli bir kriz çıkmayacağı varsayımıyla yapılıyor. Yoksa grafikte de görüleceği gibi 2008’de doların yüzde 57, 2011‘de de yüzde 37 fırladığını hatırlatalım. Ama tabii dolar fırladığı düzeyden aşağı doğru kaymayı da ihmal etmiyor.
Cem Muratoğlu / Odeabank Bireysel Bankacılık GMY
‘6 AYDAN KISA VADEYİ TERCİH ETMEYİN’
Piyasadaki sıkışıklık ve iniş çıkışlara rağmen dolar ve Euro’da önemli bir yükseliş olmadı. Eğer mevduattan vazgeçmiyorsanız 6 ay ve daha uzun vadeyi tercih edenler hem daha çok faiz alır hem de daha az vergi öder. 6 aydan yüksek mevduat ile düşük arasında yüzde 0.25 puan fark var. Vergide 6 aydan düşük mevduat yüzde 15, 6 aydan yüksek ise yüzde 12 vergiye tabi. Ancak yatırımcı biraz daha risk alıp yüksek getiri elde edebilir.
Cem Yalçınkaya / Perform Portföy Yönetimi Ortağı
‘CARİ AÇIK AZALACAK DOLARA İHTİYAÇ AZ’
Parasal genişlemenin tüm dünyada tek moda politika olduğu dikkate alındığında faizlerdeki yükseliş enflasyon görülene kadar sınırlı kalır. Enflasyon korkusu olduğu olduğu için aşağı doğru gelmesini de beklemiyorum. Önümüzdeki dönem dövizden de bir şey beklemiyoruz. Büyüme düşük seyrediyor, bu durum cari açığı dövizde ciddi bir yükseliş yaratacak kadar büyütmez.
Ali İhsan Gelberi / Garanti Bankası Eko. Araş. Müdürü
‘ALIM SATIM TARİHİNİ AYARLAMAK ZOR’
Finans piyasalarında trendler önemli. Yılda iki kez trend genellikle değişir. Şu anda trend gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere fon akımı. Bu nedenle daha az riskli enstrümanlara yatırım yapmak lazım. Ama vatandaşa dövizi önermiyorum. Çünkü dövizin yükselmesi ve düşmesinden para kazanılabilir ama bunu yakalamak vatandaş için çok zor.
Fatih Keresteci HSBC Bank Stratejisti
‘2013’TE FAİZ DE DOLAR DA DÜŞECEK’
Japonya dahil tüm ülkeler parasal genişlemeye gidiyor. Buna Avrupa bile dahil olabilir. 2013’ün geri kalan kısmında parasal genişleme devam edecek, hatta artacak. Bol ve ucuz likidite getirisi nominal olarak yüksek olan Türkiye gibi ülkelere gelir. Ancak Merkez Bankası önlem alıyor. Türk Lirası değerlenirse faiz indiririm diyor. Böyle olunca faizler, özellikle iki yıl ve daha az vadeli bono faizleri aşağı gelir.