Çekilme ve silah bırakma, tam demokrasi, normalleşme.
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın üç ayrı adrese gönderdiği mektupların içeriği ortaya çıktı. Mektuplarda; ‘silahlı güçlerin sınır dışına çekilmesi’, ‘yeni anayasa’ ve ‘normalleşme’ şeklinde üç ana başlıkta çözüm sürecinin formülü anlatılıyor. Öcalan, çözüm formülünün merkezine de ‘bölünmez bütünlük ve tam demokrasi’yi oturtuyor. Öcalan’ın yeni anayasada çok tartışılan ‘vatandaşlık tanımı’ ile ilgili önerisi de var: “Özgür iradesiyle kendisini bu ülkeye bağlı hisseden herkes Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıdır.” BDP ’lilerin İmralı görüşmelerinin ardından Öcalan’dan beklenen mektup BDP’ye geldi. Mektup dün Parti Meclisi (PM) toplantısının ardından milletvekilleri ve PM üyelerinin katıldığı özel toplantıda değerlendirildi.
Öcalan’ın gönderdiği mektup el yazısı ile arkalı önlü 20 sayfadan oluşuyor. Mektup ile birlikte KCK Yürütme Konseyi, KCK Avrupa ve BDP’ye hitaben üç ayrı üst yazı zarftan çıktı.
Barış dili vurgusu
Öcalan’ın mektubunda ‘Barışın Felsefesi’, ‘Eylem Planı’ ve ‘Karşılaşılacak sorunlar ve sonuç’ şeklinde üç ana başlık var. Barışın felsefesi üst başlığındaki bölümde, Kürt sorununun tarihsel süreci ve analizler yer alıyor. İkinci başlık olan Eylem Planı’nda ise 3 alt başlık altında 10 madde sıralanıyor. Eylem Planının ilk maddesi ise “Herkes çatışma dilinden uzak durmalı, her söz barış diline dönüşmeli’ şeklinde. Bu bölümde; ‘geri çekilme’, ‘yeni anayasa’ ile ‘normalleşme’ alt başlıkları dikkat çekiyor.
Ben de devlet de ders çıkardık
Öcalan’ın bu yol haritasının hayata geçirilmesi için bir takvim öngörmüyor ancak bu süreçte herhangi bir sabotojın yaşanmaması için adımların hızlı atılması gerektiğine dikkat çekiyor. Öcalan, “Ben de devlet de ders çıkardık, bu süreçte hızlı davranmazsak sabotaja açık hale gelinir” görüşünü de dile getirdi.
Başkanlık sistemi....
Mektubunda, başkanlık sisteninin tartışılabileceğini ifade eden Öcalan, AK Parti ’nin bu sistemi hegamonik bir yapıya dönüştürmesi noktasında endişesini de dile getiriyor. Başkanlığın senato ve her kesimin temsil edileceği Meclis ayakları üzerinde yapılandırılabileceğini de ifade ediyor. Öcalan, yeni anayasada eşit vatandaşlık ile ‘tam demokratikleşme’nin esas olması gerektiğini, böyle olursa Kürtler’in temel hak ve özgürlüklerle ilgili sorunlarının da Türkiye’nin geneliyle birlikte çözüleceğine dikkat çekiyor. Hükümetin yıl sonuna dek yeni anayasa vaadi Öcalan’ı ikna etmiş görünüyor.
Sakine’nin hesabı...
BDP heyetinin İmralı’da Öcalan ile görüşmesinde yaşanan diyaloglar da ortaya çıkmaya başladı. Edinilen bilgiye göre Öcalan, eşi Savaş Buldan’ı faili meçhul cinayette kaybeden BDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan’a, “Acını biliyorum ama senin duruşun Kürt kadının ortak duruşudur. Sakine (Paris’te öldürülen Sakine Cansız) de öyleydi” dedi. Öcalan, Sakine Cansız’a yapılan saldırıyı da ‘kendisine karşı yapılmış’ olarak değerlendirdi ve “Hesabını soracağım” dedi.
1. AŞAMA
Eylem planının birinci alt başlığı olan silahlı güçlerin ülke dışına çekilmesi için Öcalan çağrısını Nevruz’da (21 Mart) yapacak. Süreç, temmuz sonunda tamamlanacak. Ancak, bu süreçte ‘parlamento, devlet ve hükümet tarafından oluşturulan içinde sivil toplum örgütü temsilcilerinin de yer aldığı bir komisyon’ gözlemci olacak. Bir başka şart ise silahlı güçlerin geri çekilmesinin ardından boşalan alana Jitem ve korucu gibi bir başka silahlı gücün yerleşmemesi için güvence verilmesi. PKK’lıların tam çekilmesinin ardından ise ‘silah bırakma’ modaliteleri ve takvimi belirlenecek.
2. AŞAMA
İkinci alt başlık olan yeni anayasa ise çözüm ve barış sürecinin temel anahtarı niteliğinde. Mektupta çözümün adresi olarak da bu bölüm gösteriliyor. Burada özellikle ‘ülkenin psikolojik ve sosyolojik bölünümez bütünlüğüne’ ve ‘tam demokrasiye’ vurgu yapılıyor. Öcalan, anayasaya etnisiteyi çağrıştıracak herhangi bir ifadenin konmasına karşı çıkarak, çok tartışılan vatandaşlık tanımıyla ilgili de, “Özgür iradesiyle kendisini bu ülkeye bağlı hisseden herkes Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıdır” önerisini getiriyor. Öcalan, Kürt ibaresinin anayasada yer almasının barışı engellemek isteyenler tarafından kullanılabileceğine de dikkat çekiyor. Ayrıca, millet kavramının bir ırkı işaret etmediğini de savunuyor. Öcalan, yeni anayasada ‘AB Yerel Yönetim Şartnamesi’nin yer alması halinde sorunun çözülebileceğine işaret ediyor. Tam demokrasi ve evrensel hukuk ilkelerinin yeni anayasada iç hukuka dönüştürülmesini istiyor.
3.AŞAMA
Öcalan, mektubunun son bölümünde özellikle çözüm sürecindeki üçüncü aşamaya ilişkin görüşlerini aktarıyor. Normalleşme başlığı altındaki bu bölümde ise “Herkesin siyaset yapmasının önünün açılması” önerisi yer alıyor. Türkiye’de tepki çekecek söylemlerden kaçınılmasını isteyen Öcalan, normalleşme süreci sonunda, yaraların sarılması ve ‘birlikte yaşam’ ortamının pekiştirilmesini istiyor ve mektubunda buna dair fikirlerini ortaya koyuyor.