Daha önceki yazımda yerel seçim ve yere seçim sonuçlarını etkileyen faktörlerden bahsetmiştik. Yerel seçimlerin dinamikleri genel seçime göre çok daha değişken ve oy geçişinin ve oy verme alışkanlıklarının çok farklılaştığı seçimlerdir.
Bu hususta en güzel örneklerden birisi Uşak’tır. Uşak ilimizde Yeniden Aydınlanma Derneği Uşak Şubesi olarak yüz yüze yaptırmış olduğumuz ankette bu hususta çok çarpıcı sonuçlar ortaya çıkmıştır.
Uşak merkezde toplamda tüm mahalleri genel olarak kapsayan ankette 770 denek üzerinde yüz yüze yapılan görüşmelerde 10 soru soruldu.
Hangi mahallede ikamet ediyorsunuz?
Sizce mahallenizin en önemli üç sorunu nedir?
Sizce Uşak ilimizin en önemli üç sorunu nedir?
Siz belediye başkanı olsanız ilk üç icraat olarak neler yapardınız?
Siz belediye başkanı olsanız halkla nasıl irtibat kurardınız?
Adaya mı partiye mi oy verirsiniz?
24 Haziran seçimlerinde kime oy verdiniz?
31 Mart seçimlerinde kime oy vereceksiniz?
Bu sorular çerçevesinde hiçbir yönlendirme yapılmadan yüz yüze yöntemiyle uygulanan anketimizde sonuçlar aşağıdaki gibi çıkmıştır.
| 24 HAZİRAN 2018* 31 MART 2019 YEREL SEÇİMLERİ ARASI ANKETE CEVAP VERENLERDE OY GEÇİŞKENLİKLERİ | ||||||||
|
| ||||||||
|
| ||||||||
|
|
|
| MART |
GENEL TOPLAM | ||||
|
|
|
| AKP | CHP | İYİ PARTİ | MHP | DİĞER | |
| HAZİRAN | AKP | 24 HAZİRAN SEÇİMLERİNE GÖRE AKP ‘YE OY VEREN SEÇMENİN ANKETE GÖRE DAĞILIMI | 184 | 11 | 83 | 5 | 12 | 295 |
|
| 62,4% | 3,7% | 28,1% | 1,7% | 4,1% | 100,0% | ||
| CHP | 24 HAZİRAN SEÇİMLERİNDE GÖRE CHP’YE OY VEREN SEÇMENİN ANKETE GÖRE DAĞILIMI | 2 | 96 | 88 | 0 | 3 | 189 | |
|
| 1,1% | 50,8% | 46,6% | ,0% | 1,6% | 100,0% | ||
| İYİ PARTİ | 24 HAZİRAN SEÇİMLERİNDE GÖRE İYİ PARTİ’YE OY VEREN SEÇMENİN ANKETE GÖRE DAĞILIMI | 0 | 2 | 97 | 3 | 2 | 104 | |
|
| ,0% | 1,9% | 93,3% | 2,9% | 1,9% | 100,0% | ||
| MHP | 24 HAZİRAN SEÇİMLERİNDE GÖRE MHP’YE OY VEREN SEÇMENİN ANKETE GÖRE DAĞILIMI | 38 | 1 | 63 | 50 | 2 | 154 | |
|
| 24,7% | ,6% | 40,9% | 32,5% | 1,3% | 100,0% | ||
| DİĞER | 24 HAZİRAN SEÇİMLERİNDE GÖRE DİĞER SEÇMENİN ANKETE GÖRE DAĞILIMI | 0 | 5 | 11 | 1 | 11 | 28 | |
|
| ,0% | 17,9% | 39,3% | 3,6% | 39,3% | 100,0% | ||
| GENEL TOPLAM |
| 224 | 115 | 342 | 59 | 30 | 770 | |
|
| 29,1% | 14,9% | 44,4% | 7,7% | 3,9% | 100,0% | ||
24 HAZİRAN 2018 SEÇİMLERİNDE HANGİ PARTİYE OY VERDİNİZ CEVABI
|
|
| ANKETE CEVAP VERENLERİ 24 HAZİRANDA OY VERDİĞİ PARTİ | YÜZDE | GEÇERLİ YÜZDE | KÜMÜLATİF YÜZDE |
|
| AKP | 295 | 38,3 | 38,3 | 38,3 |
| CHP | 189 | 24,5 | 24,5 | 62,9 | |
| İYİ PARTİ | 104 | 13,5 | 13,5 | 76,4 | |
| MHP | 154 | 20,0 | 20,0 | 96,4 | |
| DİĞER | 28 | 3,6 | 3,6 | 100,0 | |
| Total | 770 | 100,0 | 100,0 |
|
31 MART SEÇİMLERİNDE HANGİ PARTİYE VE ADAYA OY VERMEYİ DÜŞÜNÜYORUSUNUZ
|
|
| ANKETE CEVAP VERENLERİN 31 MART SEÇİMLERİNDE OY VERECEĞİ PARTİ VE ADAY | YÜZDE | GEÇERLİ YÜZDE | KÜMÜLATİF YÜZDE |
|
| AKP | 224 | 29,1 | 29,1 | 29,1 |
| CHP | 115 | 14,9 | 14,9 | 44,0 | |
| İYİ PARTİ | 342 | 44,4 | 44,4 | 88,4 | |
| MHP | 59 | 7,7 | 7,7 | 96,1 | |
| DİĞER | 30 | 3,9 | 3,9 | 100,0 | |
| Total | 770 | 100,0 | 100,0 |
|
Kısacası yazımın uzun olmaması sebebi ile son iki sorunun yerel seçimlerde oy geçişkenliği ile ilgili iddiamızı ne kadar doğruladığını rakamları da yayınlayarak göstermeye çalışacağım.
770 denek üzerinde yüz yüze doldurulan formlarla yapılan ve spps yöntemiyle analiz ettiğimiz ankete göre 24 Haziran seçimlerinde oyunu AKP'ye verdiğini ifade eden seçmenin yüzde 62,4'ü yine AKP, 3,7'si CHP, yüzde 28,1 İYİ Parti, yüzde 1,7 MHP ve yüzde 4,1 diğer demiştir.
24 Haziran seçimlerinde oyunu CHP’ye veren seçmenin ise yüzde 1.1 AKP, yüzde 50,8 yine CHP, yüzde 46,6 İYİ Parti yüzde 0 MHP, yüzde 1,6 diğer demiştir.
Son genel seçim 24 Haziran seçimlerinde İYİ Parti seçmeninin yüzde 0 AKP, yüzde 1,9 CHP, yüzde 93,3 yine İYİ Parti derken, yüzde 2,9 tekrar MHP, yüzde 1,9 da diğer olarak tercih kullanmıştır. En sadık seçmenin ya da ama adayından ama partisinden en memnun seçmen iyi parti seçmeni görünmektedir.
MHP seçmeninin yüzde 24,7 AKP, yüzde 6 CHP, yüzde 40,9 İYİ Parti, yüzde 32,5 MHP ve yüzde 1,3 diğer partileri tercih etmektedir. Burada Ülkücü yapının aslında ne kadar bilinçli ve farkındalığı olan seçmen olduğu görülmektedir. Yani yerel seçimleri adaya ve bölgenin şartlarına göre değerlendirdiği görülmektedir.
Diğer partileri kapsayan seçmenin ise yüzde 39,3 ile İYİ Parti yüzde 17,9 en büyük pay sahibi olduğu görülmektedir.
Tabi ki tüm bu analizlere rağmen Uşak merkezin tüm mahallelerinde yapılan anket de partilerin 24 Haziran seçimlerine göre anketin seçmene ulaşılmasında AKP seçmenine yüzde 6 daha az ulaşıldığı görülmektedir. Bunun yanında CHP seçmenine ve İYİ Parti seçmenine ulaşılması 24 Haziran seçimleriyle tutarlılık göstermektedir. MHP seçmeni ise tam tersi merkezde aldığı oydan daha fazla seçmen MHP'ye verdiğini ifade etmiştir. Burada da ağırlıklı görüş Ülkücü teşkilatlar ve Ülkücülükle olan gönül bağına rağmen oyunu AKP ve diğer partilerine vermesine rağmen genel de MHP'ye verdiğini ifade ettiği görülmektedir. Kısacası Ülkücü mahcubiyet ortaya çıkmaktadır.
Bu anket yapıldığında Uşak’ta henüz partilerin adayları dahi netleşmediğini de ifade etmeliyiz. Geçtiğimiz 1,5 ay evvel yapılan bir anket olduğunu özellikle belirtmek durumundayım.
Görülmektedir ki yerel seçimlerde şehrin kent kültürü, sosyolojisi ve adaylar belediye seçimlerinde parti aidiyetinden daha önemli bir faktör olmaktadır. Bütün Türkiye’de doğru adayla sahaya çıkılmasının ve yerel dinamiklerin iyi kullanılması yerel seçimlerde dengeleri büyük ölçüde değiştireceğini söylemek mümkün görünmektedir.