Türk Kadını ve Siyasetteki Yeri
Kurtuluş savaşından başlayarak Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşunun her safhasında yer alan “Türk Kadını” 20 Mart 1930'da belediye seçimlerinde seçme hakkı kazandı. 1933'te Köy Kanunu'nda muhtar seçme ve köy heyetine seçilme hakkı düzenlendi. Milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkına ise 5 Aralık 1934'te yapılan anayasa değişikliğiyle kavuştular.
8 Şubat 1935'de ilk defa meclis seçimlerine katılan Türk kadınları V. Dönem (1935-1939) ‘de TBMM’de 17 sandalye elde ettiler. Kadın milletvekillerinin sayısı 1936 yılı başında boşalan milletvekillikleri için yapılan “ara seçimi” ‘de ise Çankırı Milletvekili olarak seçilen emekli öğretmen Hatice Özgenel ile bu sayı 18’e çıkmıştır. Kadınlar Meclis’teki tüm milletvekillerinin % 4,5’ini oluşturdular.
1983-2015 yılları arasında yapılan seçimlerde Türk kadının seçmen ve milletvekili olarak durumu aşağıdadır:
Yıl | Seçmen Sayısı | M.V Sayısı | Kadın M.V. Sayısı | Kadın M.V. % |
1983(*) | 19.766.366 | 399 | 12 | 3 |
1987 | 26.376.926 | 450 | 3 | 0,6 |
1991 | 29.979.123 | 450 | 8 | 1,8 |
1995 | 34.155.981 | 550 | 13 | 2,3 |
1999 | 37.495.217 | 550 | 23 | 4,2 |
2002 | 41.407.027 | 550 | 24 | 4,4 |
2007 | 42.799.303 | 550 | 50 | 9 |
2011 | 52.806.322 | 550 | 79 | 14,3 |
2015 | 56.608.817 | 550 | 98 | 17,8 |
2015 | 56.949.009 | 550 | 81 | 14,7 |
(*) 1983 milletvekili genel seçiminde ANAP, aday listesindeki isim eksikliğinden dolayı, Bingöl'de 3 milletvekili yerine 2 milletvekili çıkartmıştır. Bu nedenle Meclis'e 400 milletvekili yerine 399 milletvekili seçilmiştir.
Yukarıdaki tablodan da açıkça görüleceği üzere 1983-2015 yılları arasında yapılan seçimlerde kadınlar %17,8 oranında 98 milletvekili ile 7 Haziran 2015 Milletvekilliği seçimlerinde TBMM’de en yüksek temsil oranına ulaşmıştır.
2011-2015 yılları arasında yapılan seçimlerde kadınların toplam seçmen içindeki sayısal dağılımı aşağıdadır.
Yıl | Seçmen Sayısı | Kadın Seçmen Sayısı | Kadın Seçmen % |
2011 | 52.806.322 | 25.434.701 | 48,16 |
7 Haziran 2015 | 56.608.817 | 27.248.508 | 48,13 |
1 Kasım 2015 | 56.949.009 | 27.425.654 | 48,15 |
Yukarıdaki tablo “Türk Kadını” ‘nın önemini seçmen olarak da göstermektedir. Bu tablodaki rakamsal değerler kayıtlı seçmen sayısı üzerindendir.
Türkiye’de “Sandığa Gitmeyen Seçmen” sayısının ortalama 7 milyon olduğu dikkate alındığında Türkiye’de “Kadın Seçmen” ağırlığını bundan sonra daha da çok hissettirecektir.
Yukarıdaki tablolar “Kadın Seçmen” sayısının eski yıllara göre sayısal/oransal olarak arttığını göstermekle beraber halen seçmen içindeki gücüyle orantılı olarak TBMM’de temsil edilmediği hususu tartışmasızdır. Bir başka ifade ile temsil sayısı/oranı konjonktüre göre değişmektedir.
Türkiye’de TBMM’de yer alan partilerden “Kadın Kotası” uygulaması yapan iki parti vardır. Bunlar Cumhuriyet Halk Partisi ile Türkiye siyasetine henüz dahil olmuş olan İYİ Parti’dir.
İYİ Parti’de İl/ilçe yönetimlerinde ve Milletvekilliği seçimlerinde “Kadın Kotası” % 25 oranındadır.
"Yeryüzünde gördüğümüz her şey, kadının eseridir." - Mustafa Kemal Atatürk
YAZIYA YORUM KAT
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.