Kamuda bir görevin boş olması veya görevde olan bir kişinin yıllık izin, hastalık izni, istifa gibi nedenlerle görevinde olmadığı zaman, hizmetin aksamaması için yerine biri geçici olarak görevlendiriliyor. Bu, vekaleten olabileceği gibi tedviren de (çekip çevirme, yürütme) yapılıyor. Bu yöntemlerle devlet hizmetinde süreklilik sağlanmış oluyor. Vekaleten görevlendirilen memurun boş bulunan kadronun atanma şartlarını sağlaması gerekiyor.Tedvirde ise böyle bir şart bulunmuyor. Şartları sağlayan ve vekaleten görevlendirilen kişilere, vekalet ettikleri kadrolar için öngörülen bazı tazminatlar ile ödemeler vekalet ücreti olarak veriliyor. Vekalet nedeniyle yapılan bu ödemeler kazanılmış hak sayılmıyor. Vekalet sona erince ödemeler de sona eriyor. Kişi özellikle sorumluluk gerektiren görevlere vekalet ederken, vekalet ettiği kadronun bütün yetki ve sorumluluğunu taşıyor. Boş kadrolara vekalet eden memurlar, vekalet ettikleri görevin haklarının devamını ve vekalet ettikleri kadroların ek gösterge, makam ve görev/temsil tazminatlarının emekli aylıklarına yansıtılmasını talep ediyor.

Niçin veriliyor?

Vekalet 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre veriliyor. Memurların;

- Yıllık izin,

- Geçici görev,

- Disiplin cezası uygulaması,

- Görevden uzaklaştırma,

- Sağlık raporu,

gibi nedenlerle görevlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde, hizmetin aksamadan yürütülmesi için, yerlerine kurumlarından veya başka kamu kurumlarından vekil memur atanıyor. Hizmet vekil memur marifetiyle yürütülüyor. İlkokul öğretmenliği (yaz tatili hariç), doktor, eczacı, köy-beldelerdeki ebelik ve hemşirelik, mühendis-mimarlık, veterinerlik, vaizlik, imamlık ve müezzinlik görevlerine ait boş kadrolara, memur olmayanlardan da öğrenim ve yaş şartlarını sağlamaları halinde açıktan vekil atanabiliyor.

Boş bulunan ve ilkokul öğretmenliği, doktorluk, mühendislik ve imamlık gibi kadrolara memur olmayanlardan dışarıdan vekaleten atama yapılması için, Maliye Bakanlığı’nın izni gerekiyor. Mahalli idarelerde ise bu kadrolara vekaleten atama yapılması için Maliye Bakanlığı izni gerekmiyor. Mahalli idarede boş ve vizeli kadro olması yeterli oluyor.

Kime verilmeli?

Vekaletin kimlere ve nasıl verileceğine ilişkin şartları Bakanlar Kurulu belirlemiş. Vekaletin geçerli olması için öncelikle vekalet verilecek kişinin kurumun genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca kadroya asaleten atanmak için varsa sınav hariç hizmet yılı, öğrenim, alt unvanlarda tecrübe gibi diğer gerekli şartları taşıması gerekiyor. Kurumlarca bir göreve kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet verilmesinde, öncelikle vekaletin 657 sayılı kanun uyarınca yapılması ve bu hususun onayda belirtilmiş olması şart.Vekaletin, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararname ile atama yapılan kadro için ilgili bakan, diğer görevler için asli atamaya yetkili amir tarafından verilmesi zorunlu. Vekalet verilecek kişinin seçiminde yerleşik usul, vekalet verilecek kadroya en yakın yardımcılarından birisine verilmesidir. Örneğin, müdürlük için müdür yardımcısına vekalet verilmesi gibi. Kurumun aynı biriminde vekalet verilecek kadronun yardımcısı yoksa, eşit kadrolarda ve işleri yoğun olmayanlardan birine, bu durumda olan da yoksa başka birimlerden vekalet verilecek unvana yakın unvanlardan birisine vekalet verilmesi gerekiyor. Kurumda şartları taşıyan personel yoksa, muvafakat alınmak suretiyle başka kurum personeline de vekalet verilebiliyor.

Tedviren görevlendirme nedir?Kamu yönetiminde ve mevzuatımızda ‘tedviren görevlendirme’ müessesesi olmamakla birlikte, uygulamada bu yönteme de başvurulduğu görülüyor. Kelime anlamı olarak, çekip çevirme, yürütme anlamına gelen tedvir uygulamasında, vekalet aylığı ödenmiyor. Bir nevi ücretsiz görevlendirme yapılıyor. Kamu kurumunda görevli memurlar arasında vekalet verilebilecek şartları taşıyan personel bulunmaması halinde, kamu hizmetinin aksamaması için, görevin tedvir yoluyla gördürülmesi de mümkün.