Taha Akyol son yazısında Diyanet İşleri eski Başkanı Mehmet Görmez’in, bir konferansında “günümüzde dindarlık ahlak üretmiyor” dediğini aktardı. 

Akyol bu kapsamda “mesela ihalelerde şeffaflık, sınavlarda, atamalarda adam kayırmama gibi ahlaki ilkelerin dindar insanlar tarafından dikkate alınmaz hale geldiğini” tespit ediyor.

Ve “Ali Çarkoğlu ile Ersin Kalaycoğlu’nun, 1999’daki araştırmalarında, Türkiye’nin derin bir “anomi” (kural tanımazlık, değerler aşınması) krizi yaşadığını ortaya koyduklarını” hatırlatıyor.

Devleti yönetenlerin açıktan yaptığı ibadetlerle görüntülenmesi ve sözlerinde kullandıkları dini telkin ve tavsiyeler hiç bu boyutta olmamıştı. İmam Hatipler, İlahiyat Fakülteleri, Camiler, Kur’an Kursları, cemaat ve tarikatların eğitim kurumları ve yurtlarında verilenler de dahil edildiğinde, “dini eğitim” veren ve alanların sayısı rekorlar kırmaktadır. Dünyada bu çapta “dini eğitim” verilen başka ülke olduğunu sanmıyorum.

Ama toplumdaki ahlaki çözülme ve değerler sisteminin aşınması artarak devam ediyor.

Peki, bütün bu aşınma sürecini 19 yıldır dini ve milli değerlerimizi savunduğu iddiasında olan bir siyasi iktidar döneminde daha yoğun yaşamamızın sebebi ne?

İktidara geldiklerinde “3Y yani Yolsuzluk, Yoksulluk ve Yasakları” kaldırmayı vaat edenlerin ülkemizi tek başına yönettiği dönemde yolsuzluk ve yoksulluklar hiç olmadığı kadar arttı. Yasaklar da öyle.

TÜİK verileri esas alınarak hazırlanan “Türkiye’de sosyal bozulma raporu” da (Karabıyık, 2017) toplumun ortak değer sisteminin zayıflamasının acı sonuçlarını ortaya koymuştur.

Rapora göre, Türkiye’de madde bağımlılığı, 2011 yılından beri, 6 yılda 17 kat artarken, antidepresan kullanımı 2003 yılına kıyasla iki kat arttı.

Dünyada son 10 yılda AIDS hastalığının en çok arttığı ülke, yüzde 426 ile Türkiye oldu.

Rapora göre, boşanmalar yüzde 37, fuhuş yüzde 790, adam öldürme yüzde 261, çocukların cinsel istismarı yüzde 434, uyuşturucu bağımlılığı yüzde 678, cinsel taciz yüzde 449, kadına şiddet yüzde 1400 arttı.

Neden böyle oldu?

“Görünür dindarlık” artarken “yaşanan Müslümanlık” neden azalmakta?

*  *  *

DİNDARLIK NEDEN AHLAK ÜRETMİYOR?

“Dindarlık” ahlak üretseydi bu dönemde bütün dünyada örnek gösterilen yüksek ahlakın seçkin örneklerini yaşayan bir toplum olmamız gerekirdi.

Bildiğiniz gibi ABD’deki George Washington Üniversitesi’nden iki akademisyenin her yıl gerçekleştirdiği bir çalışma yapılıyor. Ülkelerin İslamî kriterlerle ne kadar uyumlu olduğu ve ne kadar “İslamî” yaşandığı sorusunun cevabı aranıyor. “İslamîlik Endeksi” denilen sıralamada Türkiye son araştırmada 153 ülke arasında 95. sırada ve ilk 40 ülke arasında Müslüman ülke yok.

“İslam barış dinidir ve Müslümanlar güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderilmiş bir peygamberin ümmetidir.”

Fakat yaşanan gerçeklik bu temel tarife uymuyor: İslam ülkeleri diğer devletler içinde iç ve dış savaşların en çok yaşandığı, insan hak ve özgürlüklerinin en geri olduğu ülkeler.

Çünkü inandığımızı ve savunduğumuzu sandığımız değerleri yaşamıyoruz.

Devleti yönetenler dinin emri olan ahlakî ilkeleri yaşamıyorlar.

“Allah’ım bana fakirleri daha çok sevdir” diyen peygamberin izinden gitmiyor, zenginleri ve kul hakkı ile zenginleşmeyi seviyorlar.

“Dicle kenarındaki koyunu kurt kapsa devlet başkanı sorumlu olur” diyen Hz. Ömer gibi davranmıyorlar. Verdikleri kararlarla şehit olan gençlerin sorumluluğunu üstlenmiyorlar. İşsiz, aşsız ve aç insanlarımızın sorumluluğunu hissetmiyorlar.

İslam’dan soğutuyorlar, çünkü güzel söz ve tatlı dilden uzaklar, bencil, kibirli ve kabalar.

“Güvenilir insan olmak bir insanın ulaşabileceği en yüksek mertebedir” diyor Doğan Cüceloğlu. Hz. Peygamberin en önemli sıfatı “Muhammed-ül emîn”dir, yani güvenilir Muhammed’dir.

Ama bizi yönetenlerin doğru söylediğine ve milletin emanetine sahip çıktıklarına inanamıyoruz.

*  *  *

HAYATIN SERMAYESİ GÜVENDİR

“Hayatın sermayesi güvendir” sözü yakında ebediyete uğurladığımız Doğan Cüceloğlu’na ait.

Doğan Cüceloğlu’nun kaybının toplumumuzun her kesiminde yarattığı hüzün ve sosyal medyada O’nu rahmetle anmaya vesile olacak paylaşımları çok değerli buluyorum. Güzel ahlaklı ve iyi insan olmaya sevk eden yazıları ve kitaplarıyla insanımızın vicdanına seslenen bir bilim adamına duyulan sevgi beni umutlandırdı.

“Bazılarının yüreğe iyi gelen bir yanı vardı, armağan gibiydiler” diye bir söz hatırlıyorum. Cüceloğlu’nun hayat hikayesi ve yaptıkları O’nun halkımıza bir “armağan” olarak hazırlandığını düşündürtüyor.

O, muhteşem değerlerimizin olduğunu ama bu değerlerin yaşanarak yaşatılabileceğini vurguluyordu:

“Amerika'dan gelen bir misafirime su verdim, boğazına kaçtı, öksürdü, ‘helâl’ dedim. Anlamadı. ‘Ne anlama geliyor?’ diye yüzüme baktı. ‘Helal’ kavramını daha iyi anlatabilmek için ‘haram’ kavramını ve daha sonra da ‘Kul hakkıyla karşıma gelmeyin’ anlayışından söz ettim. Dikkatle dinledi.

‘Bu dediğin bir değer olarak yaşıyor mu, yoksa bir slogan gibi konuşulan alışkanlık haline gelmiş bir söz mü?’ diye sordu.

‘Ne fark eder eder?’ diye sordum.

‘Gerçekten bir değer olarak yaşıyorsa sizin ülkenizde rüşvet ve hak yeme olmaması gerekir, insanların birbirini kazıklamadığı bir toplum olmanız gerekir, diye düşünüyorum’ dedi.”

Rahmetli Doğan Cüceloğlu bu yüzden “konuşulan değerler değil, yaşayan değerler önemli. Değerler anlamını bulursa kurallar ve kanunlar yerini bulur” diyordu.